Η εμμηνόπαυση είναι μια κατάσταση που σηματοδοτεί το τέλος των αναπαραγωγικών ετών των γυναικών και τη μετάβαση σε ένα νέο στάδιο της ζωής. Μολονότι τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης αποτελούν πηγές δυσκολιών για αρκετές γυναίκες, η εμμηνόπαυση δεν αποτελεί μόνο μια αρνητική κατάσταση.

Παρακάτω έχω συγκεντρώσει 5 πράγματα τα οποία θα ήθελα να γνωρίζουν όλες οι γυναίκες για την εμμηνόπαυση:

1. Η εμμηνόπαυση δεν είναι ασθένεια 

Η εμμηνόπαυση δεν είναι μια ασθένεια που πρέπει να θεραπεύσουμε και να εξαλείψουμε από τον οργανισμό. Είναι ένα φυσικό γεγονός που χρειάζεται αποδοχή. Ωστόσο, οι δυσκολίες που δημιουργεί, οι οποίες είναι σημαντικές για κάποιες γυναίκες δεν αποτελούν ένα γεγονός που πρέπει να αντιμετωπίσουν μόνες τους. Με συνοδοιπόρο το γυναικολόγο, αλλά και γιατρούς άλλων ειδικοτήτων, αν χρειάζεται, οι οποίοι μπορούν να παρέχουν βοήθεια, υποστήριξη, συμβουλευτική και ανακούφιση των δυσάρεστων συμπτωμάτων η μετάβαση στη ζωή μετά την εμμηνόπαυση μπορεί να γίνει απολύτως ομαλή και ήρεμη.

2. Η εμμηνόπαυση δεν είναι η ίδια για όλες τις γυναίκες

Κάθε γυναίκα βιώνει την εμμηνόπαυση διαφορετικά. Η ένταση και η συχνότητα με την οποία εμφανίζονται τα συμπτώματα ποικίλλουν όχι μόνο από γυναίκα σε γυναίκα, αλλά και στην ίδια γυναίκα κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης. Κάποιες γυναίκες μπορεί να βιώνουν ήπια συμπτώματα και άλλες πιο έντονα ή διαφορετικό είδος συμπτωμάτων που επηρεάζει με άλλο τρόπο την καθημερινότητά τους.

Επιπλέον, κάποια συμπτώματα βελτιώνονται μέσω φαρμακευτικής αγωγής (π.χ. θεραπεία ορμονικής αποκατάστασης ή κολπικές κρέμες και λιπαντικά για την κολπική ξηρότητα), ενώ κάποια άλλα χρειάζονται περισσότερη ενασχόληση και προσπάθεια όπως για παράδειγμα αλλαγές στη διατροφή, ένταξη σωματικής άσκησης στην καθημερινότητα ή συνεδρίες ψυχοθεραπείας για την αντιμετώπιση των ψυχολογικών επιπτώσεων.

3. Η έναρξη της εμμηνόπαυσης δεν εξαρτάται από την έναρξη της περιόδου

Η ηλικία στην οποία ξεκινάει το κλιμακτηρικό σύνδρομο (το οποίο προαναγγέλλει την έλευση της εμμηνόπαυσης), διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα, όπως ακριβώς και η έναρξη της περιόδου. Αν μια γυναίκα έχει την πρώτη της περίοδο σε μικρή ηλικία, δε σημαίνει ότι θα μπει στην εμμηνόπαυση επίσης σε μικρή ηλικία. Αντίστοιχα και αν έχει την πρώτη της περίοδο με μεγαλύτερη ηλικία.

Στις περισσότερες γυναίκες, η εμμηνόπαυση συμβαίνει φυσικά, ενώ σε κάποιες άλλες εμφανίζεται μετά από χημειοθεραπεία ή υστερεκτομή με αφαίρεση και των δύο ωοθηκών. Επιπλέον υπάρχουν περιπτώσεις όπου γυναίκες έχουν πρώιμη εμμηνόπαυση, δηλαδή διακοπή της περιόδου πριν από τα 45 ή και τα 40 (πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια).

Τα αίτια της πρώιμης εμμηνόπαυσης μπορούν να οφείλονται σε κληρονομικά αίτια ή κάποιες λοιμώξεις, αυτοάνοσα νοσήματα, χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Τέλος, η σωματική δραστηριότητα, η διατροφή, η κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα μπορούν να επηρεάσουν το χρόνο εμφάνισης της εμμηνόπαυσης.

4. Η εμμηνόπαυση έχει και κάποια πλεονεκτήματα

Μπορεί η εμμηνόπαυση να συνοδεύεται από συμπτώματα, τα οποία απαιτούν αντιμετώπιση και διαχείριση, αλλά ταυτόχρονα έχει και κάποια πλεονεκτήματα.

Το σταμάτημα της περιόδου πρώτα από όλα σημαίνει ότι δεν υπάρχει το άγχος μιας μη προγραμματισμένης ή και ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, γεγονός που σύμφωνα με έρευνες συμβάλλει στην αύξηση της ευχαρίστησης των σεξουαλικών επαφών. Παράλληλα σταματούν όλα τα συμπτώματα που συνδέονται με την περίοδο, δηλαδή τόσο το προεμμηνορυσιακό σύνδρομο, όσο και ο πόνος, οι πονοκέφαλοι και οι ημικρανίες που βιώνουν οι περισσότερες γυναίκες. Επιπροσθέτως, σε γυναίκες με ινομυώματα, λόγω της μείωσης της παραγωγής ορμονών, παρατηρείται μείωση του ρυθμού ανάπτυξης ή και μείωση του μεγέθους τους.

Η εμμηνόπαυση, ανεξάρτητα από την ένταση της, αποτελεί μια καλή στιγμή για κάθε γυναίκα να επανεστιάσει στον εαυτό της και της ανάγκες της. Η αυτοφροντίδα μπορεί να περιλαμβάνει την αλλαγή σε τομείς του τρόπου ζωής, την επανασύνδεση με φίλους και συγγενείς, την ενασχόληση με τη σωματική και ψυχική υγεία, την ξεκούραση, το άνοιγμα σε νέες εμπειρίες και χόμπι, κλπ.

5. Η εμμηνόπαυση δεν κρατάει για πάντα

Η εμμηνόπαυση δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα στάδιο της ζωής, όπως και όλα τα προηγούμενα. Ακόμα και αν δημιουργεί δυσκολίες, είναι μέρος της ζωής: όμορφες αναμνήσεις συνεχίζουν να δημιουργούνται και νέες εμπειρίες συνεχίζουν να υπάρχουν. Γι αυτό και κάθε γυναίκα αξίζει να έχει όσο το δυνατό καλύτερη ιατρική βοήθεια, ώστε η εμμηνόπαυση να μην είναι τροχοπέδη στο να βιώνει τη ζωή της.

Ο όρος dental dam παραπέμπει με το άκουσμα του σε κάποιο εργαλείο που χρησιμοποιούν οι οδοντίατροι. Και όμως, παρότι ο όρος είναι πράγματι δανεισμένος από το οδοντικό(ή οδοντιατρικό) φράγμα, το τετράγωνο φύλλο από λάτεξ που χρησιμοποιείται στην οδοντιατρική για να απομονώσει ένα ή περισσότερα δόντια από το υπόλοιπο στόμα, περιγράφει και μια μέθοδο προστασίας από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ).

Το dental dam, όπως και το οδοντιατρικό φράγμα είναι ένα λεπτό, εύκαμπτο κομμάτι λατέξ που χρησιμοποιείται κατά το στοματικό σεξ, καλύπτοντας την περιοχή των γεννητικών οργάνων ή του πρωκτού. Η χρήση του μειώνει τον κίνδυνο για ΣΜΝ, ενώ επιτρέπει τη σεξουαλική διέγερση.

Πρόκειται για μια αρκετά νέα προσθήκη στους τρόπους προστασίας από παθήσεις που σχετίζονται με σεξουαλικές πρακτικές, όχι μόνο για τα δεδομένα της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού.

Γιατί να χρησιμοποιήσω ένα dental dam;

Το dental dam είναι ένας πολύ εύκολος τρόπος πρόληψης της σεξουαλικής υγείας. Ακόμα και οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν με σοβαρότητα και συνέπεια μεθόδους αντισύλληψης και προφυλακτικά, εκτίθενται σε κίνδυνο έκθεσης σε βακτήρια και λοιμώξεις μέσω του στοματικού σεξ. Χρησιμοποιώντας ένα οδοντικό φράγμα, ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος έκθεσης σε λοιμώξεις όπως ο HIV, τα χλαμύδια, η ηπατίτιδα, η βλεννόρροια και η σύφιλη. Επιπλέον, στην περίπτωση του πρωκτικού στοματικού σεξ, αποφεύγεται η επαφή με βακτήρια όπως το E. coli και εντερικά παράσιτα.

Ωστόσο, χρειάζεται να τονιστεί ότι το denta dam δε μπορεί να εμποδίσει λοιμώξεις ή παθήσεις που προκύπτουν από την στενή επαφή δέρμα με δέρμα, όπως ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) ή ο έρπης.

Από που μπορώ να προμηθευτώ το dental dam;

Επειδή, πρόκειται για μια αρκετά νέα μέθοδο προφύλαξης από τα ΣΜΝ, τα οδοντικά φράγματα δεν είναι ευρέως διαθέσιμα. Στην Ελλάδα διατίθενται σε ηλεκτρονικά καταστήματα φαρμακείων ή καταστήματα ερωτικών ειδών, σε διάφορα χρώματα, μεγέθη και αρώματα. Η τιμή τους μέχρι στιγμής είναι ακριβότερη από αυτή των προφυλακτικών.

Οδηγίες χρήσης του dental dam

Οι οδηγίες χρήσης του οδοντικού φράγματος είναι παρόμοιες με αυτές των προφυλακτικών. Πιο συγκεκριμένα, αν χρησιμοποιήσετε dental dam, ακολουθήστε τις παρακάτω οδηγίες:

• Διαβάστε τη συσκευασία και ελέγξτε την ημερομηνία λήξης.
• Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν σκισίματα πριν τη χρήση.
• Βεβαιωθείτε κατά την εφαρμογή του ότι καλύπτει ολόκληρη την περιοχή του κόλπου ή του πρωκτού.
• Χρησιμοποιήστε ένα νέο οδοντικό φράγμα κάθε φορά που κάνετε στοματικό σεξ. Αν σκιστεί κατά τη διάρκεια, αντικαταστήστε το άμεσα με άλλο.
• Μην το τεντώνετε και μην το πιέζετε πάνω στο δέρμα, γιατί μπορεί να σκιστεί. Αντίθετα, αφήστε το να κολλήσει φυσικά στο σώμα μέσω φυσικής λίπανσης ή λιπαντικού.
• Χρησιμοποιήστε λιπαντικό με βάση το νερό, ιδιαίτερα αν το οδοντικό φράγμα κουνιέται ή δεν έχει ευχάριστη αίσθηση. Μη χρησιμοποιείτε προϊόντα με βάση το λάδι όπως λάδι για μωρά, λοσιόν, βαζελίνη ή μαγειρικό λάδι γιατί μπορεί να προκαλέσουν σκίσιμο του οδοντικού φράγματος.
• Αν το denta dam δε μένει σταθερό κατά τη διάρκεια της πράξης, κρατήστε το στη θέση του με το ένα ή και τα δύο χέρια, ώστε να διατηρήσετε ολόκληρη την περιοχή προστατευμένη.
• Εφαρμόστε το πριν ξεκινήσετε το στοματικό σεξ και κρατήστε το μέχρι το τέλος.
• Μην επαναχρησιμοποιείτε τα dental dams.

Πώς φτιάχνω ένα οδοντικό φράγμα από προφυλακτικό;

Αν επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε ένα οδοντικό φράγμα αλλά δεν έχετε διαθέσιμο ή δε μπορείτε να προμηθευτείτε, μπορείτε να το φτιάξετε εύκολα, χρησιμοποιώντας ένα προφυλακτικό:

• Ανοίξτε τη συσκευασία του προφυλακτικού και ξετυλίξτε την.
• Κόψτε τις δυο άκρες με ένα καθαρό/αποστειρωμένο ψαλίδι.
• Κόψτε κατά μήκος της μιας πλευράς του προφυλακτικού.
• Ανοίξτε το και χρησιμοποιήστε το αντί για ένα dental dam.

Η υποτροπιάζουσα κολπίτιδα ή επαναλαμβανόμενη κολπίτιδα είναι μια βακτηριακή κολπίτιδα, η οποία τείνει να επιστρέφει συχνά ή ακόμη και να γίνει χρόνια, ταλαιπωρώντας τη γυναίκα λόγω των συμπτωμάτων, αλλά και των μακροχρόνιων θεραπειών.

Καθώς με τον όρο κολπίτιδα αναφερόμαστε σε διαφορετικές παθήσεις, είναι σημαντικό να κάνουμε πρώτα ένα διαχωρισμό: υπάρχουν τρία είδη κολπίτιδας. Πιο συγκεκριμένα:

• Η μυκητιασική κολπίτιδα
  

Η μυκητιασική κολπίτιδα ή καντιντίαση είναι μια κοινή λοίμωξη που προκαλείται από υπερβολική αύξηση του μύκητα Candida albicans. Για τη μυκητιασική κολπίτιδα έχουμε μιλήσει σε ξεχωριστό άρθρο με τίτλο Μυκητιασική Κολπίτιδα.

• Η βακτηριακή κολπίτιδα

Η βακτηριακή κολπίτιδα είναι μια κοινή πάθηση, η οποία προκαλείται από μια ανισορροπία των βακτηρίων που φυσιολογικά υπάρχουν στον κόλπο, η οποία προκαλεί φλεγμονή.

Οι επαναλαμβανόμενες κολπίτιδες είναι είτε μυκητιασικές, είτε βακτηριακές κολπίτιδες.

• Η κολπίτιδα που προκαλείται από ΣΜΝ

Υπάρχουν κάποια Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, όπως τα χλαμύδια και οι τριχομονάδες, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν κολπίτιδα.

Ποια είναι τα συμπτώματα της υποτροπιάζουσας κολπίτιδας;

Σε πολλές περιπτώσεις, η κολπίτιδα μπορεί να μην εμφανίζει συμπτώματα, με αποτέλεσμα γυναίκες να ανακαλύπτουν ότι την έχουν μέσω μιας εξέτασης προληπτικού ελέγχου.

Τα συμπτώματα της επαναλαμβανόμενης κολπίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Δυσάρεστη κολπική οσμή που μοιάζει με ψαριού, η οποία μπορεί να είναι πιο έντονη μετά το σεξ ή την περίοδο (χαρακτηριστικό της βακτηριακής κολπίτιδας)
• Αύξηση των κολπικών εκκρίσεων λευκού ή γκρίζου χρώματος (χαρακτηριστικό της μυκητιασικής κολπίτιδας)
• Κολπικός κνησμός (φαγούρα)
• Κάψιμο ή πόνος κατά την ούρηση

Πώς αντιμετωπίζεται η υποτροπιάζουσα ή επαναλαμβανόμενη κολπίτιδα;

Σε περιπτώσεις που υπάρχει επαναλαμβανόμενη κολπίτιδα, υπάρχει πιθανότητα να υπάρξει κάποια επίπτωση στην υγεία της γυναίκας. Η υποτροπιάζουσα κολπίτιδα μπορεί να συμβάλει στην αύξηση του κινδύνου εμφάνισης παθήσεων φλεγμονής της πυέλου, μόλυνσης μετά από χειρουργική επέμβαση, επιπλοκών εγκυμοσύνης και φυσικά να επηρεάσει την ποιότητα ζωής των γυναικών.

Η θεραπεία για την υποτροπιάζουσα κολπίτιδα μπορεί να περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, συνήθως αντιβίωση, που λαμβάνεται είτε δια του στόματος, είτε ενδοκολπικά, είτε με έναν συνδυασμό των δύο. Ταυτόχρονα, για όσο διάστημα διαρκεί η θεραπεία της επαναλαμβανόμενης κολπίτιδας για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, αλλά και μελλοντικά για την πρόληψη της επανεμφάνισής της, προτείνονται αλλαγές στην καθημερινότητα και τον τρόπο ζωής, όπως αναφέρονται παρακάτω αλλά και χημειοπροφύλαξη.

Πρόληψη επαναλαμβανόμενων κολπίτιδων

Για την πρόληψη της βακτηριακής κολπίτιδας και τη μείωση της πιθανότητας επανεμφάνισης της κολπίτιδας:

• Ακολουθείστε τις συμβουλές των γιατρών για την υγιεινή και σωστή φροντίδα της ευαίσθητης περιοχής. Αποφύγετε τις κολπικές πλύσεις, αλλάζετε συχνά τα προϊόντα περιόδου και μη χρησιμοποιείτε ταμπόν ή κύπελλο περιόδου και κάντε σωστό καθαρισμό μετά από την ούρηση και την κένωση(από μπροστά προς τα πίσω).
• Φορέστε εσώρουχα που είναι φαρδιά, ελαφριά, αναπνέουν και είναι κατασκευασμένα από φυσικό ύφασμα, όπως το βαμβάκι, τα οποία να αλλάζετε τακτικά.
• Χρησιμοποιήστε πάντα προφυλακτικά κατά τη σεξουαλική επαφή, ακόμα και στο στοματικό σεξ, ιδανικά σε συνδυασμό με λιπαντικό.
• Αποφύγετε τα υδρομασάζ και το ζεστό μπάνιο (σε μπανιέρα). Μπορείτε να πλένετε την ευαίσθητη περιοχή με άφθονο νερό και ήπιο σαπούνι και έπειτα να τη στεγνώνετε προσεκτικά.
• Μη χρησιμοποιείτε μέσα και γύρω από τον κόλπο αποσμητικά, σαπούνια και προϊόντα υγιεινής με άρωμα.
• Μη λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή που δε σας έχει χορηγηθεί από το γυναικολόγο και να ακολουθείτε όλες τις οδηγίες που αφορούν τη θεραπευτική αγωγή.
• Βρείτε υγιείς τρόπους για να καταπολεμήσετε το άγχος, επειδή αυτό έχει βρεθεί ότι επηρεάζει τα επίπεδα της κορτιζόλης, η οποία έχει επίδραση στο pH του κόλπου. Κάποιοι από αυτούς του τρόπους είναι η ένταξη της σωματικής άσκησης στην καθημερινότητα, η διαφραγματική αναπνοή, η γιόγκα και άλλες τεχνικές χαλάρωσης.
• Αποφύγετε τη σεξουαλική επαφή της περιόδους όπου εμφανίζεται η κολπίτιδα.

Το σεξ είναι ένα σημαντικό κομμάτι της συντροφικής ζωής των ανθρώπων. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι δυσκολεύονται να συζητήσουν ζητήματα που τους προβληματίζουν γύρω από το σεξ με τους κοντινούς τους ή με το γιατρό τους. Οι περισσότερες γυναίκες δυσκολεύονται να ρωτήσουν το γυναικολόγο τους απορίες ή να εκφράσουν τους προβληματισμούς τους γύρω από το σεξ, ακόμα και αν αφορούν ζητήματα που έχουν άμεση σχέση με την υγεία τους, όπως το πότε πρέπει να αποφεύγεται η σεξουαλική επαφή.

Παρακάτω θα αναλύσουμε 5 πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για το σεξ, είτε είστε γυναίκα, είτε άντρας.

Κολπική ξηρότητα

Η κολπική ξηρότητα είναι ένα ζήτημα που φέρνει σε πολλές γυναίκες αμηχανία, εμποδίζοντας τες να συζητήσουν τα συμπτώματα με το γυναικολόγο ή τον σύντροφό τους. Ωστόσο, είναι ένα συχνό φαινόμενο που επηρεάζει πολλές γυναίκες.

Η κολπική ξηρότητα οφείλεται στην πτώση των επιπέδων οιστρογόνων, η οποία συμβαίνει κατά την κλιμακτήριο και την εμμηνόπαυση. Επιπλέον αιτίες είναι ο θηλασμός, ο τοκετός, το κάπνισμα, η κατάθλιψη, το άγχος, οι κολπικές πλύσεις, φαρμακευτική αγωγή για τον καρκίνο και διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος.

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η κολπική ξηρότητα βελτιώνεται σημαντικά μέσω φαρμακευτικής αγωγής, αλλά, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να προκαλέσει επιπρόσθετα προβλήματα όπως αιμορραγία, πόνο ή αίσθηση καψίματος μετά το σεξ, λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος και τελικά την απώλεια ενδιαφέροντος για σεξ.

Πόνος στο σεξ

Είναι βέβαιο ότι το σεξ δεν είναι φυσιολογικό να είναι συνεχώς επώδυνο. Πέρα από μια στιγμιαία αίσθηση που μπορεί να νιώσει μια γυναίκα, ο συχνός πόνος στο σεξ μπορεί να είναι ένα σημάδι προβλήματος, ειδικά αν συνοδεύεται από αιμορραγία.

Πολλές γυναίκες μπορεί να έχουν πόνους κατά την ωορρηξία. Αν ο πόνος είναι έντονος και συχνός μπορεί να είναι μια ένδειξη παθήσεων όπως τα ινομυώματα και η ενδομητρίωση, ανωμαλιών του τραχήλου της μήτρας ή διαταραχών περιόδου. Αν έχετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, καλό θα είναι να κλείσετε ένα ραντεβού με το γυναικολόγο σας, ο οποίος θα προσδιορίσει την αιτία του πόνου και θα δημιουργήσει ένα θεραπευτικό πλάνο, ώστε να μπορέσετε να ανακτήσετε το χαμένο ενθουσιασμό και ευχαρίστηση από το σεξ.

Χαμηλή σεξουαλική επιθυμία

Η χαμηλή σεξουαλική επιθυμία είναι ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο μια γυναίκα δε μπορεί να απολαύσει το σεξ. Οι αιτίες για την χαμηλή σεξουαλική ορμή μπορεί να αναζητηθούν σε μια ποικιλία παραγόντων όπως:

• Προβλήματα στη συντροφική σχέση
• Σεξουαλικά προβλήματα, όπως η δυσκολία επίτευξης οργασμού
• Ψυχολογικά προβλήματα, όπως άγχος και στρες, ζητήματα αυτοεικόνας και χαμηλή αυτοπεποίθηση
• Ορμονικές αλλαγές, όπως κατά την εμμηνόπαυση, την εγκυμοσύνη και το θηλασμό ή με τη χρήση ορμονικών μεθόδων αντισύλληψης
• Φαρμακευτικές αγωγές για παθήσεις όπως κατάθλιψη και υψηλή αρτηριακή πίεση
• Κατανάλωση αλκοόλ, ναρκωτικών και το κάπνισμα
• Χρόνιες παθήσεις όπως διαβήτης, αρθρίτιδα, νευρολογικές παθήσεις, υψηλή αρτηριακή πίεση, στεφανιαία νόσος, παθήσεις του θυρεοειδούς ή καρκίνος
• Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση
• Κούραση και burnout από την φροντίδα των παιδιών, τις επαγγελματικές ή άλλες υποχρεώσεις

Αξίζει να σημειωθεί ότι η χαμηλή σεξουαλική επιθυμία μπορεί να αντιμετωπιστεί. Ανάλογα με τα αίτια που την προκαλούν, η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία και συμβουλευτική ζευγαριού, ορμονική φαρμακευτική αγωγή ή αγωγή για σεξουαλικά προβλήματα όπως κολπική ξηρότητα.

Σεξ στην περίοδο

Το σεξ στην περίοδο δεν είναι μια δραστηριότητα που πρέπει να αποφεύγεται, ούτε, φυσικά και να γίνεται, αν δεν το θέλετε. Το μεγαλύτερο ζήτημα του σεξ κατά τη διάρκεια της περιόδου είναι το αίμα, που μπορεί να λερώσει το κρεβάτι και τα σεντόνια, το δέρμα το δικό σας και του συντρόφου σας, ειδικά αν είναι οι πρώτες μέρες. Αν αυτό είναι κάτι που ενοχλεί εσάς και το σύντροφό σας, αυτό μπορεί να δημιουργήσει αμηχανία ή ντροπή και να χαλάσει την ατμόσφαιρα. Εκτός αυτού, αν κάνετε σεξ στην περίοδο, αυτό δε σημαίνει ότι δε διατρέχετε κίνδυνο για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, αντίθετα μέσω του αίματος, κάποια από αυτά είναι πιο εύκολο να μεταδοθούν. Επιπλέον, αν και πολύ μικρή, υπάρχει πιθανότητα για εγκυμοσύνη. Γι αυτό και δεν πρέπει να αμελείτε τη χρήση προφυλακτικού.

Το σεξ στην περίοδο έχει κάποια σημαντικά πλεονεκτήματα, καθώς ο οργασμός συμβάλλει στη μείωση του πόνου περιόδου, ή και άλλων συμπτωμάτων όπως ο πονοκέφαλος και βοηθάει το αίμα να βγει γρηγορότερα, μειώνοντας τη διάρκεια της. Επιπλέον, το σεξ στην περίοδο ικανοποιεί και την αυξημένη σεξουαλική επιθυμία που εκδηλώνουν κάποιες γυναίκες κατά τη διάρκειά της.

Πότε πρέπει να κάνω εξετάσεις για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα;

Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) αποτελούν ασθένειες στην πλειονότητα τους αντιμετωπίσιμες, αρκεί να διαγνωστούν εγκαίρως. Πολλά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα δεν έχουν εμφανή συμπτώματα, είναι δηλαδή ασυμπτωματικά. Γι αυτό και είναι πολύ σημαντική η πρόληψη μέσω του ετήσιου προληπτικού ελέγχου και την καλλιέργεια κολπικού υγρού. Επιπλέον, των προληπτικών εξετάσεων, αν έχετε την υποψία ότι έχετε εκτεθεί σε κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα ή αν κάποιος σύντροφός σας σας ενημέρωσε ότι έχει, καλό θα είναι να κλείσετε άμεσα ένα ραντεβού για έλεγχο.

Διαβάστε περισσότερα για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα

Ο όρος AIDS χρησιμοποιείται για τα προχωρημένα στάδια μόλυνσης από τον ιό HIV. Τα άτομα που πάσχουν από AIDS, έχουν ένα τόσο εξασθενημένο από τον ιο HIV ανοσοποιητικό σύστημα, που όταν έχουν μια λοίμωξη, η οποία σε υγιή άτομα θα είχε μηδαμινή επίδραση, αυτή μπορεί να αποβεί πολύ σοβαρή ή θανατηφόρα. Επιπλέον, τα άτομα με AIDS είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στην ανάπτυξη διαφόρων μορφών καρκίνου. Αυτοί οι καρκίνοι είναι συνήθως πιο επιθετικοί και δύσκολο να αντιμετωπιστούν σε άτομα με AIDS.

Σύμφωνα με τα στατιστικά οι άνδρες αποτελούν την πλειονότητα των ασθενών που μολύνονται από τον ιο HIV και έχουν AIDS. Παρόλα αυτά ακόμη και σήμερα οι ρυθμοί μολύνσεων από τον HIV παραμένουν υψηλοί, καθιστώντας το AIDS ένα ζήτημα που αφορά όλα τα φύλα.

Πρώιμα συμπτώματα HIV

Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν συμπτώματα όταν μολυνθούν για πρώτη φορά με τον ιό HIV. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να εμφανίσουν, εντός ενός ή δυο μηνών από την έκθεσή τους στον ιο HIV, μια πάθηση που μοιάζει με γρίπη (συμπεριλαμβανομένου αισθήματος κόπωσης, πυρετού, πονοκεφάλου και οιδήματος των  λεμφαδένων). Αυτά τα συμπτώματα συνήθως εξαφανίζονται μέσα σε μια εβδομάδα έως ένα μήνα και συχνά συγχέονται με αυτά μιας άλλης ιογενούς λοίμωξης.

Πιο σοβαρά συμπτώματα μπορεί να μην εμφανιστούν για 10 και πλέον χρόνια, όταν το άτομο βρίσκεται στο στάδιο του AIDS. Καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα επιδεινώνεται, αρχίζουν να εμφανίζονται διάφορες επιπλοκές. Άλλα συχνά συμπτώματα που εμφανίζονται μήνες έως χρόνια πριν από την εμφάνιση του AIDS περιλαμβάνουν:

• Έλλειψη ενέργειας ή αίσθημα κόπωσης
• Απώλεια βάρους
• Συχνοί χαμηλοί πυρετοί
• Νυχτερινή εφίδρωση
• Συχνές στοματικές μυκητιασικές λοιμώξεις
• Δερματικά εξανθήματα ή άλλες δερματικές παθήσεις που δύσκολα θεραπεύονται
• Βραχυπρόθεσμη απώλεια μνήμης

Γυναικεία συμπτώματα HIV

Τα περισσότερα συμπτώματα της νόσου του HIV είναι παρόμοια σε άνδρες και γυναίκες. Οι γυναίκες που έχουν AIDS μπορεί να έχουν επιπλέον συμπτώματα, τα οποία εμφανίζονται συνήθως στα τελευταία στάδια του AIDS. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Μυκητιασική κολπίτιδα

• • Κολπικές λοιμώξεις όπως η βακτηριακή κολπίτιδα, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) όπως η γονόρροια, τα χλαμύδια και η τριχομονάδες, λοιμώξεις από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) που προκαλούν κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων και μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας ή φλεγμονώδη νόσο της πυέλου (PID). Οι παραπάνω λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν επιπρόσθετα συμπτώματα, όπως πυρετό, πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή, κοιλιακό πόνο και ασυνήθιστες κολπικές εκκρίσεις.

• Διαταραχές περιόδου

• Καρκίνο του τραχήλου της μήτρας 

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για HIV στις γυναίκες;

Ο HIV μεταδίδεται μέσω του αίματος, των προσπερματικών υγρών, του σπέρματος, των κολπικών υγρών, των υγρών του ορθού και του μητρικού γάλακτος. Στις γυναίκες, υπάρχουν διάφοροι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο μετάδοσης του HIV. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια του κολπικού ή πρωκτικού σεξ, μια γυναίκα διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθεί από τον ιό HIV. Η λέπτυνση και η ξηρότητα του κόλπου που σχετίζεται με την ηλικία μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο HIV σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, επειδή μπορεί να προκαλέσουν ρήξη στον κόλπο κατά τη διάρκεια του σεξ και να οδηγήσουν στη μετάδοση του HIV. Ο κίνδυνος HIV μιας γυναίκας μπορεί επίσης να αυξηθεί εάν η ίδια ή ο σύντροφός της εμπλέκονται σε συμπεριφορές υψηλού κινδύνου, όπως χρήση ενέσιμων ναρκωτικών ή σεξ με άλλους συντρόφους χωρίς τη χρήση προφυλακτικών.

Υπάρχουν προβλήματα που επηρεάζουν τη θεραπεία του HIV στις γυναίκες;

Η φαρμακευτική αγωγή για τον HIV, η οποία που ονομάζεται αντιρετροϊκή θεραπεία(ART)  μπορεί να έχει αντίκτυπο σε δύο ζητήματα της γυναικείας υγείας:

• Αντισύλληψη

Ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές για τον HIV μπορεί να μειώσουν την αποτελεσματικότητα των ορμονικών αντισυλληπτικών, όπως τα αντισυλληπτικά χάπια, τα έμπλαστρα, οι δακτύλιοι ή τα εμφυτεύματα. Γι αυτό το λόγο, οι γυναίκες που λαμβάνουν φάρμακα για τον HIV μπορεί να απαιτείται να χρησιμοποιήσουν άλλες ή συνδυαστικές μορφές αντισύλληψης. 

• Εγκυμοσύνη

Η φαρμακευτική αγωγή για τον HIV κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού μειώνει δραστικά τον κίνδυνο περιγεννητικής μετάδοσης του HIV, μέχρι και κάτω του 1%. Φυσικά, ο μόνος τρόπος να γίνει σωστή και εξατομικευμένη θεραπεία για τον HIV στην εγκυμοσύνη είναι ο γυναικολόγος και οι συνεργαζόμενοι ιατροί γνωρίζουν ότι η μέλλουσα μητέρα πάσχει από HIV, καθώς η θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική όταν ξεκινά νωρίς στην εγκυμοσύνη. Οι γυναίκες που πάσχουν από AIDS συνίσταται να μη θηλάζουν, γιατί σε κάποιες περιπτώσεις ο HIV μεταδίδεται με αυτόν τον τρόπο.

Ωστόσο, η επιλογή ενός θεραπευτικού σχήματος για τον HIV κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της τρέχουσας ή προηγούμενης φαρμακευτικής αγωγής για τον HIV, το ιατρικό ιστορικό της ασθενούς, κ.ά, ενώ μπορεί να χρειαστεί αλλαγή ή προσαρμογή της κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Σημαντική υπενθύμιση

Συμβάλλοντας στην απαλοιφή του στίγματος για τους ασθενείς με AIDS, αξίζει να σημειωθεί ότι:

1. O HIV δε μεταδίδεται μέσω του σάλιου, του δαγκώματος, του ιδρώτα, των φιλιών, των ούρων, του φτερνίσματος, της κοινής χρήσης τουαλετών, πισινών, λουτρών, πετσετών ή μαχαιροπήρουνων, της δερματικής επαφής, της επαφής με ζώα ή τους τσιμπήματος από έντομα, όπως τα κουνούπια και της παροχής πρώτων βοηθειών (φιλί της ζωής).
2. Σε περίπτωση όπου κάποιο άτομο πιστεύει ότι μπορεί να έχει εκτεθεί στον ιό HIV, μπορεί να ζητήσει ιατρική βοήθεια, λαμβάνοντας ειδική φαρμακευτική αγωγή, η οποία ονομάζεται “Post-exposure prophylaxis (PEP)” (προφύλαξη μετά την έκθεση). Αν ληφθεί εντός 72 ωρών (ή ιδανικά εντός 24 ωρών), αυτή η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να αποτρέψει τη μόλυνση από τον ιό HIV.

Η εγκυμοσύνη είναι μια νέα και συναρπαστική εμπειρία, ένας άγνωστος κόσμος που καλείστε να εξερευνήσετε. Γι αυτό και είναι λογικό να δημιουργούνται πολλές ερωτήσεις, τις οποίες πρέπει να κάνετε στο γυναικολόγο σας στην πρώτη σας προγεννητική επίσκεψη ή οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης νιώθετε αβεβαιότητα.

Ποιες είναι οι σημαντικότερες ερωτήσεις που κάθε έγκυος πρέπει να ρωτήσει το γυναικολόγο της;

1. Τι φάρμακα μπορώ να πάρω;

Είναι πιθανό, κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης να χρειαστείτε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, είτε για κοινές αιτίες όπως ο πονοκέφαλος και ο πυρετός, είτε για την ανακούφιση συμπτωμάτων της εγκυμοσύνης, όπως οι καούρες και η δυσκοιλιότητα. Γι αυτό το λόγο ο γυναικολόγος μπορεί να σας ενημερώσει για ποια φάρμακα είναι ασφαλή.

Σε περίπτωση όπου λαμβάνεται ήδη φαρμακευτική αγωγή για κάποια πάθηση, όπως για θυρεοειδή ή σακχαρώδη διαβήτη, ενδεχομένως να χρειαστεί αναπροσαρμογή μια ή περισσότερες φορές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επιπλέον, υπάρχει πιθανότητα ο γυναικολόγος να συστήσει προληπτική φαρμακευτική αγωγή για διαταραχές όπως η θρομβοφιλία.

2. Πρέπει να σταματήσω να χρησιμοποιώ προϊόντα ομορφιάς;

Εάν η ρουτίνα ομορφιάς σας περιλαμβάνει συνταγογραφούμενα προϊόντα – ειδικά αυτά με ρετινόλη ή βιταμίνη Α,  πιθανόν να χρειάζεται αναπροσαρμογή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επιπλέον, καλό θα ήταν να αποφύγετε τη δοκιμή νέων προϊόντων και τους πειραματισμούς, καθώς το δέρμα στην εγκυμοσύνη είναι πιο ευαίσθητο.

3. Ποια είναι η φυσιολογική αύξηση βάρους κατά την εγκυμοσύνη;

Ο γυναικολόγος θα σας ενημερώσει για το φυσιολογικό εύρος αύξησης βάρους ανά τρίμηνο και θα ελέγχει σε κάθε επίσκεψη την πορεία του. Φυσικά, οι φυσιολογικές τιμές αλλάζουν αν υπάρχει δίδυμη ή πολύδυμη κύηση, ενώ ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται όταν η έγκυος έχει ήδη Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) πάνω από 30 και ανήκει στην κατηγορία των παχύσαρκων.

4. Τι διατροφή πρέπει να ακολουθώ στην εγκυμοσύνη;

Η διατροφή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης πρέπει να είναι ισορροπημένη, καθώς αποτελεί βασικό παράγοντα για τη διατήρηση ή και τη βελτίωση της υγείας μητέρας και εμβρύου. Ταυτόχρονα, είναι πιθανόν, ο γυναικολόγος να συστήσει τον εμπλουτισμό της με λήψη βιταμινών, ιδιαίτερα αν η έγκυος επιθυμεί να νηστέψει ή είναι vegan.

Ωστόσο, στην εγκυμοσύνη συνίσταται να αποφεύγονται τα ωμά ψάρια, τα μαλακά τυριά, το μη παστεριωμένο γάλα και οι χυμοί και ορισμένα ψάρια με υψηλή περιεκτικότητα σε υδράργυρο, όπως ο ξιφίας.

5. Τι είδους σωματική άσκηση επιτρέπεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Η σωματική άσκηση είναι πολύ σημαντική για τη γενική υγεία, αλλά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τα οφέλη της είναι ακόμη μεγαλύτερα. Πιο συγκεκριμένα, η τακτική άσκηση μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της ενεργητικότητας και της καλής διάθεσης, τη βελτίωση ενοχλήσεων της εγκυμοσύνης και την τόνωση των μυών που σχετίζονται με τον τοκετό, συμβάλλοντας τόσο στην προετοιμασία του τοκετού, όσο και τη γρηγορότερη ανάρρωση.

Διαβάστε περισσότερα για τη σωματική άσκηση στην εγκυμοσύνη

6. Πόσο καιρό μπορώ να εργαστώ όταν είμαι έγκυος;

Οι περισσότερες γυναίκες συνεχίζουν να εργάζονται μέχρι τον 8ο μήνα. Ωστόσο, αν η φύση της δουλειάς είναι σωματικά επίπονη ή υπάρξουν επιπλοκές εγκυμοσύνης, ο γυναικολόγος μπορεί να θέσει ορισμένους περιορισμούς. Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να συζητήσετε με το γυναικολόγο σας τυχόν συναισθηματικούς στρεσογόνους παράγοντες που σχετίζονται με τη δουλειά, ώστε να είναι διαχειρίσιμοι.

7. Ποια συμπτώματα εγκυμοσύνης είναι φυσιολογικά και ποια συνιστούν έκτακτη ανάγκη;

Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση μπορεί να ποικίλλει, ανάλογα με το τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Πιο συγκεκριμένα:

• Πρώτο τρίμηνο: Υπάρχουν συχνά συμπτώματα όπως ναυτία, έμετος, κόπωση και ευαισθησία στο στήθος είναι συχνές. Επίσης μπορεί να υπάρχουν κολπικές εκκρίσεις. Τα συμπτώματα που μπορεί να σηματοδοτούν έκτακτη ανάγκη είναι  εκτεταμένος εμετός, ακόμα και όταν έχουν καταναλωθεί μόνο υγρά, έντονη κολπική αιμορραγία ή κράμπες ή έντονο κοιλιακό άλγος.
• Δεύτερο τρίμηνο: Είναι φυσιολογικό να υπάρχει μια αίσθηση πίεσης στη λεκάνη και  στην κοιλιά. Ωστόσο, εάν ξαφνικά έχετε έντονη πίεση ή πόνο, κολπική αιμορραγία ή αυξημένα κολπικά υγρά, καλέστε τον γιατρό σας.
• Τρίτο τρίμηνο: Είναι πολύ συνηθισμένο να υπάρχουν περιστασιακές συσπάσεις της μήτρας και πίεση στη λεκάνη. Επιπλέον, η κόπωση του πρώτου τριμήνου μπορεί να εμφανιστεί ξανά, ενώ, καθώς πλησιάζετε την ημερομηνία τοκετού, πρέπει να προσέχετε για σημάδια τοκετού, όπως συσπάσεις, σπάσιμο των νερών και κολπική έκκριση αίματος. Πρέπει να καλέσετε τον γιατρό σας εάν βιώνετε έντονο πόνο, έχουν σπάσει τα νερά και υπάρχουν πρασινωπές ή καφέ εκκρίσεις, υπάρχει ξαφνικό πρήξιμο, θολή όραση ή έντονος πονοκέφαλος.

8. Μπορούμε να συζητήσουμε το πλάνο τοκετού;

Αν και το πλάνο τοκετού δεν είναι απαραίτητο, πολλές γυναίκες το κάνουν για να εξοικειωθούν με τη διαδικασία τοκετού και να βεβαιωθούν ότι όλοι όσοι συμμετέχουν στον τοκετό γνωρίζουν τις προσωπικές τους προτιμήσεις.

Διαβάστε περισσότερα για το πλάνο τοκετού

9. Ποια είναι η πιθανότητα να χρειαστώ καισαρική;

Δεδομένου ότι περίπου 1 στις 3 γυναίκες γεννούν με καισαρική τομή, είναι μια σημαντική συζήτηση που πρέπει να κάνετε με το γυναικολόγο σας. Η απάντηση είναι μοναδική σε κάθε περίπτωση και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, προϋπάρχουσες παθήσεις της εγκύου, όπως επίσης και αν πρόκειται για κύηση υψηλού κινδύνου.

Διαβάστε περισσότερα για την καισαρική τομή

Επιπλέον, η σύγχρονη ιατρική προσφέρει τη δυνατότητα και για Ήπια καισαρική τομή ή αλλιώς φυσική καισαρική (gentle c-section ή natural caesarian στα αγγλικά) είναι ένας τοκετός που ενσωματώνει χαρακτηριστικά της διαδικασίας του φυσιολογικού τοκετού στην καισαρική τομή.

10. Τι υποστήριξη θα έχω αν θέλω να θηλάσω;

Ο θηλασμός δεν είναι πάντα εύκολος, καθιστώντας αυτό ένα ουσιαστικό ερώτημα για όλες τις μέλλουσες μητέρες. Υπάρχει μια σειρά από πρακτικές που ενθαρρύνουν και υποστηρίζουν τις μητέρες και τα μωρά που θηλάζουν, όπως η επαφή δέρμα με δέρμα αμέσως μετά τον τοκετό και η διαμονή με το μωρό 24 ώρες την ημέρα.

Διαβάστε περισσότερα για το θηλασμό στα άρθρα μας Μικρά Μυστικά για Επιτυχή Θηλασμό και 4 μύθοι και αλήθειες για το θηλασμό

Οι συγκεκριμένες ερωτήσεις, αλλά και οποιοσδήποτε άλλος προβληματισμός υπάρχει ή μπορεί να δημιουργηθεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, είναι καλό να συζητείται με το γυναικολόγο. Το γεγονός αυτό συμβάλλει σημαντικά στην εγκαθίδρυση μιας εξατομικευμένης προσέγγισης για κάθε έγκυο, αποτελώντας το εισιτήριο για ένα υπέροχο ταξίδι 9 μηνών.