Κάθε νέος γονιός που προετοιμάζει τον ερχομό του μωρού του στον κόσμο, βομβαρδίζεται από πληθώρα συμβουλών για το τι πρέπει να κάνει για να φροντίσει το νεογέννητο και από άπειρες επιλογές για προϊόντα που είναι ή παρουσιάζονται ως απαραίτητα. Ως αποτέλεσμα, πολλοί γονείς γεμίζουν άγχος για τις επιλογές που πρέπει να κάνουν και το κατά πόσο αυτές θα είναι οι σωστές. Επιπλέον κατακλύζονται από αίσθημα ανεπάρκειας, γιατί μπορεί να μη μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά στις αγορές που πρέπει να κάνουν.

Οι αγορές που θα κάνουν οι νέοι γονείς, φυσικά, δεν εξαρτώνται μόνο από την οικονομική τους κατάσταση. Σημαντικό ρόλο έχει το μέγεθος του παιδικού δωματίου, του σπιτιού και των αποθηκευτικών χώρων του, ο καιρός στην περιοχή που μένουν και τα δώρα που θα λάβουν για το μωρό από συγγενείς και φίλους (είτε καινούρια, είτε αντικείμενα που έχουν χρησιμοποιηθεί για άλλο μωρό).

Η πρώτη συμβουλή μου προς τους νέους γονείς είναι: εστιάστε τις αγορές σας αρχικά σε ό,τι είναι απαραίτητο για πρώτο τρίμηνο της ζωής του μωρού.  Έπειτα μπορείτε να κάνετε αγορές σταδιακά, ανάλογα με τις ανάγκες του μωρού και τις συνήθειες σας. Ποια προϊόντα και αντικείμενα είναι, όμως, πραγματικά απαραίτητα για τη φροντίδα του νεογέννητου;

Πάνες

Παρόλο που είναι τόσο προφανές και δεδομένο για ένα νεογέννητο, οι πάνες είναι το πρώτο και σημαντικότερο προϊόν που χρειάζεται να αγοράσετε ως νέοι γονείς. Ένα νεογέννητο χρειάζεται περίπου 8 πάνες την ημέρα, συνεπώς χρειάζεται να υπάρχει έλεγχος για το απόθεμα καθημερινά, ώστε να μην τελειώσουν σε ημέρα όπου είναι κλειστά τα καταστήματα. Και ενώ εξαιτίας του αυξημένου κόστους τους είναι οικονομικά συμφέρον να αγοράζετε μεγάλες συσκευασίες ή από καταστήματα που κάνουν προσφορές, χρειάζεται προσοχή, γιατί νεογέννητα μεγαλώνουν γρήγορα και μπορεί να χρειαστούν μεγαλύτερο νούμερο από μέρα σε μέρα. Μαζί με τις πάνες χρειάζεται να αγοράσετε για την αλλαγή τους μωρομάντηλα, κρέμα για δερματικούς ερεθισμούς και υποσέντονα.

Βρεφικά ρούχα

Τα νεογέννητα μεγαλώνουν γρήγορα και παράλληλα λερώνονται εύκολα, με αποτέλεσμα πολλοί γονείς να ανακαλύπτουν είτε ότι έχουν πολύ λίγα, είτε πολλά ρούχα και λευκά είδη.

Όσον αφορά τα ρούχα, για αρχή καλό είναι να έχετε προμηθευτεί 6-8 φορμάκια- εσώρουχα και 3-4 ολόσωμα φορμάκια κατάλληλα για την εποχή, 4-5 ζευγάρια κάλτσες και είτε ζακετούλες, σκουφάκι, γάντια, είτε καπέλο, ανάλογα με την εποχή.

Προϊόντα θηλασμού και τροφές

Ανάλογα με το αν το νεογέννητο θηλάζει ή όχι μπορεί να χρειαστείτε προϊόντα που διευκολύνουν το θηλασμό, αφού συμβουλευτείτε τη μαία σας, όπως επιθέματα στήθους ή κοχύλια θηλασμού και μαξιλάρι θηλασμού. Αν το μωρό δε θηλάζει πρέπει να αγοράσετε τουλάχιστον δύο μπιμπερό, αποστειρωτή και βρεφικό γάλα.

Μπάνιο και περιποίηση του μωρού

Τις πρώτες 1-2 εβδομάδες μέχρι να «πέσει» ο ομφάλιος λώρος, το νεογέννητο χρειάζεται καθάρισμα καθημερινά. Μετά από αυτό, το μπάνιο μπορεί να γίνεται από καθημερινά, μέχρι και 3 φορές την εβδομάδα. Θα χρειαστείτε ένα βρεφικό σφουγγάρι, βρεφικό αφρούλουτρο-σαμπουάν, 2-3 πετσέτες ή μπουρνούζια και ένα μπανάκι μωρού που μπορείτε να το τοποθετήσετε μέσα στη μπανιέρα, το μπάνιο ή σε όποιο σημείο του σπιτιού σας βολεύει.

Επιπλέον, καλό είναι να έχετε κάποια βασικά φαρμακευτικά προϊόντα για την περιποίησή του, όπως θερμόμετρο,  μια μικρή σύριγγα για τυχόν φάρμακα που μπορεί να χρειαστεί να πάρει.

Ύπνος 

Για τον ύπνο του μωρού είναι απαραίτητη μια κούνια και ένα πορτ-μπεμπε, ώστε να έχετε το νεογέννητο δίπλα σας αν είστε μακριά από το υπνοδωμάτιο ή εκτός σπιτιού. Σε περίπτωση που έχετε χρησιμοποιημένη κούνια, ιδανικά προτείνεται να πάρετε καινούριο στρώμα. Αν αυτό δεν είναι εφικτό χρησιμοποιήστε στρώμα που ταιριάζει ακριβώς στην κούνια (δηλαδή δεν αφήνει κενό στις πλευρές), είναι σκληρό, καθαρό και χωρίς φθορές ή σκισίματα. Για την κούνια επίσης θα χρειαστείτε ένα αδιάβροχο υποσέντονο, σεντονάκια (τουλάχιστον 4) και κουβερτούλα ανάλογη με την εποχή. Μην τοποθετείτε στην κούνια μαξιλάρια και παπλώματα, τουλάχιστον μέχρι τα πρώτα του γενέθλια, καθώς υπάρχει κίνδυνος ασφυξίας.

Μετακίνηση με το μωρό

Ανάλογα με τον προγραμματισμό σας και το κατά πόσο πρόκειται να μετακινηθείτε με το μωρό τους πρώτους μήνες, οι αγορές προϊόντων που σχετίζονται με τη μετακίνηση μπορούν να καθυστερήσουν για λίγο.

Για τη μεταφορά του μωρού απαραίτητο είναι το καρότσι. Αν έχετε χρησιμοποιημένο καρότσι βεβαιωθείτε ότι δεν έχει φθορές στο εσωτερικό του, οι ρόδες και τα φρένα του λειτουργούν σωστά και είναι καθαρό. Κάποιοι γονείς προτιμούν για τους πρώτους μήνες τη χρήση μάρσιππου, αλλά αυτό είναι μια προσωπική απόφαση που εξαρτάται από την καθημερινότητα του ζευγαριού και την κατάσταση υγείας της μητέρας μετά τον τοκετό.

Αν έχετε αυτοκίνητο είναι απαραίτητη η αγορά ενός βρεφικού καθίσματος, που είναι πλέον και απαραίτητη προϋπόθεση για το εξιτήριο του νεογέννητου από το μαιευτήριο. Μην αγοράζετε ή δέχεστε καθίσματα αυτοκινήτου από δεύτερο χέρι αν δεν είστε βέβαιοι ότι δεν έχει εμπλακεί σε ατύχημα.

Είστε ήδη έγκυος στο δεύτερο παιδί σας ή θέλετε, σκέφτεστε ή προγραμματίζετε να κάνετε δεύτερο παιδί στο μέλλον; Τότε είναι πολύ πιθανό να πιστεύετε ή να σας έχουν πει ότι εφόσον έχετε ήδη περάσει μια εγκυμοσύνη, όλα είναι ευκολότερα.

Αυτό που είναι δεδομένο, είναι ότι έχοντας πια την εμπειρία της πρώτης εγκυμοσύνης και του τοκετού, έχετε αρκετές εμπειρικές γνώσεις. Οι αλλαγές που θα περάσει το σώμα σας, οι επισκέψεις στον γυναικολόγο και οι εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου που είναι απαραίτητες να γίνουν, τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσατε και η σύνδεση σας με το έμβρυο που μεγαλώνει μέσα σας, σας έχουν προετοιμάσει με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολύ λιγότερες άγνωστες καταστάσεις που προκαλούν άγχος. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι μια δεύτερη εγκυμοσύνη είναι εύκολη, ούτε ότι θα είναι η ίδια με την πρώτη.

Με ποιους τρόπους μπορεί να διαφέρει η δεύτερη εγκυμοσύνη από την πρώτη και πώς μπορείτε να προετοιμαστείτε καλύτερα γι αυτήν;

Κόπωση κατά την εγκυμοσύνη

Πολλές γυναίκες αισθάνονται μεγαλύτερη κούραση σε δεύτερες (τρίτες, κλπ) εγκυμοσύνες από ό,τι κατά την πρώτη. Παρόλο που δεν υπάρχουν έρευνες οι οποίες να εντοπίζουν κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα, η μεγαλύτερη κόπωση σε δεύτερη εγκυμοσύνη δεν αποτελεί έκπληξη. Έχοντας ήδη τουλάχιστον ένα ακόμη παιδί στο σπίτι, οι υποχρεώσεις είναι αυξημένες, με αποτέλεσμα να αφήνουν λιγότερο χρόνο για ξεκούραση, φροντίδα του εαυτού, χρόνο με τον σύντροφο/πατέρα και αγαπημένες δραστηριότητες.

Πόνος στην πλάτη και τη μέση 

Αν είχατε ταλαιπωρηθεί από πόνο στην πλάτη και τη μέση στην πρώτη εγκυμοσύνη, το πιθανότερο είναι ότι θα συμβεί το ίδιο και στις επόμενες. Ούτως ή άλλως, πρόκειται για ένα πολύ συνηθισμένο πρόβλημα στην εγκυμοσύνη, αφού συνδέεται άμεσα με την αποδυνάμωση των κοιλιακών μυών όσο μεγαλώνει η κοιλιά και την αλλαγή του κέντρου βάρους προς τα εμπρός.

Στη δεύτερη εγκυμοσύνη ο πόνος μπορεί να είναι πιο έντονος, ιδιαίτερα αν η δεύτερη εγκυμοσύνη είναι χρονικά κοντά με την πρώτη ή αν δεν έχετε ασκηθεί μετά τον τελευταίο τοκετό. Επιπλέον, το πρόβλημα μπορεί να επιδεινωθεί αν έχετε παιδιά μικρής ηλικίας, τα οποία κυνηγάτε, σηκώνετε ή μεταφέρετε στην αγκαλιά σας ή αν η εργασία σας είναι καθιστική ή σωματικά επίπονη. Η ένταξη σωματικής άσκησης κατάλληλης για εγκυμοσύνη στην καθημερινότητά σας μπορεί να βελτιώσει το σύμπτωμα.

Συμπτώματα εγκυμοσύνης

Οι περισσότερες γυναίκες, εξαιτίας της προηγούμενης εμπειρίας τους αναγνωρίζουν πιο γρήγορα τα συμπτώματα της εγκυμοσύνης και κάνουν νωρίτερα τεστ. Ωστόσο, τα συμπτώματα δεν έχουν την ίδια ένταση με την πρώτη. Συμπτώματα όπως ο πόνος στο στήθος και η απέχθεια σε συγκεκριμένα φαγητά, συνήθως είναι πιο ήπια, ενώ άλλα συμπτώματα όπως η πρωινή αδιαθεσία, οι εμετοί και η συχνοουρία, μπορεί να είναι πιο έντονα στη δεύτερη εγκυμοσύνη.

Αρκετές γυναίκες μπορούν στη δεύτερη εγκυμοσύνη να καταλάβουν γρηγορότερα το έμβρυο να κινείται, να αναγνωρίσουν τις συσπάσεις Braxton-Hicks και να τις ξεχωρίσουν από τις συσπάσεις του τοκετού.

Αλλαγές στο σώμα

Συνήθως στη δεύτερη εγκυμοσύνη, η κοιλιά προβάλλει νωρίτερα. Αυτό δε συμβαίνει επειδή το έμβρυο έχει μεγαλύτερο ρυθμό ανάπτυξης, αλλά εξαιτίας και πάλι των κοιλιακών μυών, αλλά και των μυών της λεκάνης. Έχοντας ήδη διανύσει μια εγκυμοσύνη οι μύες της περιοχής είναι πιο μαλακοί και χαλαροί. Για τον ίδιο λόγο μπορεί να έχετε την αίσθηση (ή όντως να συμβαίνει) η κοιλιά να βρίσκεται πιο χαμηλά, γεγονός που επίσης συμβάλλει στην αύξηση του πόνου στη μέση που αναφέρθηκε παραπάνω.

Τοκετός

Αν δεν εμφανίστηκε κάποια αιτία που να έκανε απαραίτητη τη διενέργεια καισαρικής τομής και γεννήσατε φυσιολογικά στη δεύτερη εγκυμοσύνη, είναι πιθανό ο τοκετός να διαρκέσει λιγότερο. Η μνήμη του σώματος τείνει να συμβάλλει στην ταχύτερη διαστολή του τραχήλου της μήτρας ενώ ταυτόχρονα ο κόλπος είναι πιο μαλακός, επιτρέποντας στο έμβρυο να βγεί πιο εύκολα.

4ο τρίμηνο εγκυμοσύνης και λοχεία

Το 4ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, αυτό που ονομάζουμε κοινώς λοχεία αποτελεί από μόνο του ένα δύσκολο στάδιο. Συναισθήματα κούρασης, εξάντλησης και άγχους αναμειγνύονται με τα πρωτόγνωρα συναισθήματα της γονεϊκότητας και, φυσικά, τα συναισθήματα που συνδέονται με την ανάρρωση και αποκατάσταση μετά τον τοκετό.

Αν πρόκειται για δεύτερη εγκυμοσύνη, σε πολλές περιπτώσεις τα πράγματα δε γίνονται ευκολότερα. Μετά τον τοκετό είναι πιθανό οι πόνοι και οι κράμπες να είναι πιο έντονοι σε σχέση με την πρώτη εγκυμοσύνη. Επιπλέον, η διαδικασία της επαναφοράς μετά τον τοκετό διαρκεί συνήθως περισσότερο, τόσο εξαιτίας της καταπόνησης του σώματος για 2η ή 3η φορά, όσο και εξαιτίας των υποχρεώσεων που διπλασιάζονται και δεν αφήνουν χρόνο για ξεκούραση, ανάρρωση και αυτοφροντίδα.

Τέλος, ακόμα και αν δε βιώσετε μεγάλες διαφορές στο σώμα σας συγκριτικά με τη δεύτερη εγκυμοσύνη, είναι πιθανό να δείτε διαφορές στην ψυχολογία σας. Όσο συγκινητική και ασύγκριτη και να είναι η αίσθηση του να φέρνεις ένα παιδί στον κόσμο, δεν παύει να υπάρχει επιπρόσθετο άγχος για την κάλυψη των αναγκών του μεγαλύτερου ή των μεγαλύτερων παιδιών και τις αλλαγές που επιφέρει το νέο μέλος της οικογένειας.

Η εμμηνόπαυση είναι μια κατάσταση που σηματοδοτεί το τέλος των αναπαραγωγικών ετών των γυναικών και τη μετάβαση σε ένα νέο στάδιο της ζωής. Μολονότι τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης αποτελούν πηγές δυσκολιών για αρκετές γυναίκες, η εμμηνόπαυση δεν αποτελεί μόνο μια αρνητική κατάσταση.

Παρακάτω έχω συγκεντρώσει 5 πράγματα τα οποία θα ήθελα να γνωρίζουν όλες οι γυναίκες για την εμμηνόπαυση:

1. Η εμμηνόπαυση δεν είναι ασθένεια 

Η εμμηνόπαυση δεν είναι μια ασθένεια που πρέπει να θεραπεύσουμε και να εξαλείψουμε από τον οργανισμό. Είναι ένα φυσικό γεγονός που χρειάζεται αποδοχή. Ωστόσο, οι δυσκολίες που δημιουργεί, οι οποίες είναι σημαντικές για κάποιες γυναίκες δεν αποτελούν ένα γεγονός που πρέπει να αντιμετωπίσουν μόνες τους. Με συνοδοιπόρο το γυναικολόγο, αλλά και γιατρούς άλλων ειδικοτήτων, αν χρειάζεται, οι οποίοι μπορούν να παρέχουν βοήθεια, υποστήριξη, συμβουλευτική και ανακούφιση των δυσάρεστων συμπτωμάτων η μετάβαση στη ζωή μετά την εμμηνόπαυση μπορεί να γίνει απολύτως ομαλή και ήρεμη.

2. Η εμμηνόπαυση δεν είναι η ίδια για όλες τις γυναίκες

Κάθε γυναίκα βιώνει την εμμηνόπαυση διαφορετικά. Η ένταση και η συχνότητα με την οποία εμφανίζονται τα συμπτώματα ποικίλλουν όχι μόνο από γυναίκα σε γυναίκα, αλλά και στην ίδια γυναίκα κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης. Κάποιες γυναίκες μπορεί να βιώνουν ήπια συμπτώματα και άλλες πιο έντονα ή διαφορετικό είδος συμπτωμάτων που επηρεάζει με άλλο τρόπο την καθημερινότητά τους.

Επιπλέον, κάποια συμπτώματα βελτιώνονται μέσω φαρμακευτικής αγωγής (π.χ. θεραπεία ορμονικής αποκατάστασης ή κολπικές κρέμες και λιπαντικά για την κολπική ξηρότητα), ενώ κάποια άλλα χρειάζονται περισσότερη ενασχόληση και προσπάθεια όπως για παράδειγμα αλλαγές στη διατροφή, ένταξη σωματικής άσκησης στην καθημερινότητα ή συνεδρίες ψυχοθεραπείας για την αντιμετώπιση των ψυχολογικών επιπτώσεων.

3. Η έναρξη της εμμηνόπαυσης δεν εξαρτάται από την έναρξη της περιόδου

Η ηλικία στην οποία ξεκινάει το κλιμακτηρικό σύνδρομο (το οποίο προαναγγέλλει την έλευση της εμμηνόπαυσης), διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα, όπως ακριβώς και η έναρξη της περιόδου. Αν μια γυναίκα έχει την πρώτη της περίοδο σε μικρή ηλικία, δε σημαίνει ότι θα μπει στην εμμηνόπαυση επίσης σε μικρή ηλικία. Αντίστοιχα και αν έχει την πρώτη της περίοδο με μεγαλύτερη ηλικία.

Στις περισσότερες γυναίκες, η εμμηνόπαυση συμβαίνει φυσικά, ενώ σε κάποιες άλλες εμφανίζεται μετά από χημειοθεραπεία ή υστερεκτομή με αφαίρεση και των δύο ωοθηκών. Επιπλέον υπάρχουν περιπτώσεις όπου γυναίκες έχουν πρώιμη εμμηνόπαυση, δηλαδή διακοπή της περιόδου πριν από τα 45 ή και τα 40 (πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια).

Τα αίτια της πρώιμης εμμηνόπαυσης μπορούν να οφείλονται σε κληρονομικά αίτια ή κάποιες λοιμώξεις, αυτοάνοσα νοσήματα, χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Τέλος, η σωματική δραστηριότητα, η διατροφή, η κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα μπορούν να επηρεάσουν το χρόνο εμφάνισης της εμμηνόπαυσης.

4. Η εμμηνόπαυση έχει και κάποια πλεονεκτήματα

Μπορεί η εμμηνόπαυση να συνοδεύεται από συμπτώματα, τα οποία απαιτούν αντιμετώπιση και διαχείριση, αλλά ταυτόχρονα έχει και κάποια πλεονεκτήματα.

Το σταμάτημα της περιόδου πρώτα από όλα σημαίνει ότι δεν υπάρχει το άγχος μιας μη προγραμματισμένης ή και ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, γεγονός που σύμφωνα με έρευνες συμβάλλει στην αύξηση της ευχαρίστησης των σεξουαλικών επαφών. Παράλληλα σταματούν όλα τα συμπτώματα που συνδέονται με την περίοδο, δηλαδή τόσο το προεμμηνορυσιακό σύνδρομο, όσο και ο πόνος, οι πονοκέφαλοι και οι ημικρανίες που βιώνουν οι περισσότερες γυναίκες. Επιπροσθέτως, σε γυναίκες με ινομυώματα, λόγω της μείωσης της παραγωγής ορμονών, παρατηρείται μείωση του ρυθμού ανάπτυξης ή και μείωση του μεγέθους τους.

Η εμμηνόπαυση, ανεξάρτητα από την ένταση της, αποτελεί μια καλή στιγμή για κάθε γυναίκα να επανεστιάσει στον εαυτό της και της ανάγκες της. Η αυτοφροντίδα μπορεί να περιλαμβάνει την αλλαγή σε τομείς του τρόπου ζωής, την επανασύνδεση με φίλους και συγγενείς, την ενασχόληση με τη σωματική και ψυχική υγεία, την ξεκούραση, το άνοιγμα σε νέες εμπειρίες και χόμπι, κλπ.

5. Η εμμηνόπαυση δεν κρατάει για πάντα

Η εμμηνόπαυση δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα στάδιο της ζωής, όπως και όλα τα προηγούμενα. Ακόμα και αν δημιουργεί δυσκολίες, είναι μέρος της ζωής: όμορφες αναμνήσεις συνεχίζουν να δημιουργούνται και νέες εμπειρίες συνεχίζουν να υπάρχουν. Γι αυτό και κάθε γυναίκα αξίζει να έχει όσο το δυνατό καλύτερη ιατρική βοήθεια, ώστε η εμμηνόπαυση να μην είναι τροχοπέδη στο να βιώνει τη ζωή της.

Η ανεπάρκεια τραχήλου της μήτρας είναι μια κατάσταση όπου ο τράχηλος της μήτρας δε λειτουργεί σωστά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Συναντάται περίπου σε 1 στις 100 εγκυμοσύνες και συνήθως εμφανίζεται στο 2ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης (από τη 14η έως την 27η εβδομάδα κύησης).

Ο τράχηλος, ο οποίος είναι το κατώτερο τμήμα της μήτρας και φτάνει μέχρι το άνω μέρος του κόλπου, φυσιολογικά είναι σκληρός και στενός. Όμως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (και ειδικά στον 9ο μήνα και κατά τη διάρκεια του τοκετού) αλλάζει: σιγά-σιγά μαλακώνει, μικραίνει σε μήκος, ανοίγει και διαστέλλεται. Όταν υπάρχει ανεπάρκεια, ο τράχηλος είτε διαστέλλεται ή μικραίνει σε μήκος περισσότερο από το φυσιολογικό στο 2ο τρίμηνο.

Η ανεπάρκεια τραχήλου μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην εγκυμοσύνη, αφού το έμβρυο μπορεί να μην έχει ολοκληρώσει την ανάπτυξή του. Ως αποτέλεσμα, η ανεπάρκεια μπορεί να προκαλέσει πρόωρο τοκετό (δηλαδή τοκετό πριν από την 37η εβδομάδα κύησης) ή αποβολή (ακόμα και σε προχωρημένο στάδιο της εγκυμοσύνης).

Συμπτώματα ανεπάρκειας τραχήλου

Δυστυχώς η ανεπάρκεια τραχήλου συνήθως δεν εμφανίζει συμπτώματα σε αρχικά στάδια της εγκυμοσύνης. Σε κάποιες περιπτώσεις οι έγκυες μπορούν να βιώσουν συμπτώματα τα οποία μπορεί να υποδεικνύουν ανεπάρκεια τραχήλου ακόμα και πριν από την 24η εβδομάδα της εγκυμοσύνης.

Τέτοια συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Αίσθηση πίεσης στην περιοχή της λεκάνης
• Ασυνήθιστο ή καινούριο πόνο στην πλάτη
• Ήπιες στομαχικές κράμπες
• Ελαφριά κολπική αιμορραγία
• Ορατές αλλαγές στις κολπικές εκκρίσεις

Πώς προκαλείται η ανεπάρκεια του τραχήλου της μήτρας; 

Η ανεπάρκεια τραχήλου μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε γυναίκα. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιο παράγοντες οι οποίοι αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης της.

Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Ανατομικές ανωμαλίες ή παθήσεις του τραχήλου της μήτρας
• Συγγενείς (εκ γενετής) ανωμαλίες της μήτρας
• Ιατρικό ιστορικό χειρουργικών επεμβάσεων στον τράχηλο, όπως για παράδειγμα  κωνοειδής εκτομή τραχήλου (loop εκτομή τραχήλου)
• Το εκ γενετής σύνδρομο Έλερς-Ντάνλος (Ehlers-Danlos syndrome), μια σπάνια πάθηση που επηρεάζει τους συνδετικούς ιστούς του σώματος)
• Κύηση διδύμων ή περισσότερων εμβρύων
• Ανεπάρκεια τραχήλου σε προηγούμενη εγκυμοσύνη

Πώς αντιμετωπίζεται η ανεπάρκεια τραχήλου;

Ανάλογα με την κατάσταση του τραχήλου της μήτρας, η αντιμετώπιση της ανεπάρκειας ποικίλλει. Στις περιπτώσεις όπου ο βαθμός της ανεπάρκειας είναι μικρός, χορηγείται φαρμακευτική αγωγή, μαζί με συστάσεις για ξεκούραση και μείωση της σωματικής καταπόνησης της εγκύου, αποχή από σωματική άσκηση, εργασία, κ.λ.π. Στις περιπτώσεις όπου η ανεπάρκεια είναι πιο εκτεταμένη, μπορεί ο γυναικολόγος να συστήσει περίδεση του τραχήλου, δηλαδή μια μικρή επέμβαση όπου τοποθετείται ειδικό ράμμα στον τράχηλο. Φυσικά, συνδυαστικά με αυτό συνίσταται επίσης ξεκούραση και αποχή από σωματική δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένης και της σεξουαλικής επαφής.

Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω στην πρόληψη της ανεπάρκειας τραχήλου;

Παρόλο που δεν υπάρχει κάποιος άμεσος τρόπος να προληφθεί η ανεπάρκεια τραχήλου, υπάρχουν κάποιες συμβουλές που μπορείτε να ακολουθήσετε για να έχετε μια υγιή εγκυμοσύνη:

1. Μην αμελείτε τον προγεννητικό έλεγχο. Ακολουθήστε τις οδηγίες του γυναικολόγου και όλων των γιατρών που σας παρακολουθούν στην εγκυμοσύνη. Ενημερώστε τους γιατρούς σας για ό,τι σημάδι ή πρόβλημα σας ανησυχεί, ακόμα κι αν φαίνεται ασήμαντο.
2. Μην αμελείτε τη λήψη τυχόν φαρμακευτικής αγωγής που μπορεί να σας έχει συνταγογραφήσει ο γυναικολόγος ή άλλοι γιατροί συνεργαζόμενων ειδικοτήτων.
3. Διατηρήστε μια ισορροπημένη διατροφή στην εγκυμοσύνη και καθιερώστε ένα πρόγραμμα σωματικής άσκησης, πάντα σε συνεννόηση με τον γυναικολόγο σας.
4. Διατηρήστε τον έλεγχο στην πρόσληψη βάρους κατά την εγκυμοσύνη και, αν προσπαθείτε να συλλάβετε, προσπαθήστε να έχετε ένα υγιές βάρος πριν από την εγκυμοσύνη.
5. Αποφύγετε τις καταχρήσεις ουσιών όπως το κάπνισμα και το αλκοόλ.
6. Λάβετε τη γνώμη του γιατρού σας πριν πάρετε οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή ή συμπληρώματα βιταμινών.

Ο όρος dental dam παραπέμπει με το άκουσμα του σε κάποιο εργαλείο που χρησιμοποιούν οι οδοντίατροι. Και όμως, παρότι ο όρος είναι πράγματι δανεισμένος από το οδοντικό(ή οδοντιατρικό) φράγμα, το τετράγωνο φύλλο από λάτεξ που χρησιμοποιείται στην οδοντιατρική για να απομονώσει ένα ή περισσότερα δόντια από το υπόλοιπο στόμα, περιγράφει και μια μέθοδο προστασίας από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ).

Το dental dam, όπως και το οδοντιατρικό φράγμα είναι ένα λεπτό, εύκαμπτο κομμάτι λατέξ που χρησιμοποιείται κατά το στοματικό σεξ, καλύπτοντας την περιοχή των γεννητικών οργάνων ή του πρωκτού. Η χρήση του μειώνει τον κίνδυνο για ΣΜΝ, ενώ επιτρέπει τη σεξουαλική διέγερση.

Πρόκειται για μια αρκετά νέα προσθήκη στους τρόπους προστασίας από παθήσεις που σχετίζονται με σεξουαλικές πρακτικές, όχι μόνο για τα δεδομένα της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού.

Γιατί να χρησιμοποιήσω ένα dental dam;

Το dental dam είναι ένας πολύ εύκολος τρόπος πρόληψης της σεξουαλικής υγείας. Ακόμα και οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν με σοβαρότητα και συνέπεια μεθόδους αντισύλληψης και προφυλακτικά, εκτίθενται σε κίνδυνο έκθεσης σε βακτήρια και λοιμώξεις μέσω του στοματικού σεξ. Χρησιμοποιώντας ένα οδοντικό φράγμα, ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος έκθεσης σε λοιμώξεις όπως ο HIV, τα χλαμύδια, η ηπατίτιδα, η βλεννόρροια και η σύφιλη. Επιπλέον, στην περίπτωση του πρωκτικού στοματικού σεξ, αποφεύγεται η επαφή με βακτήρια όπως το E. coli και εντερικά παράσιτα.

Ωστόσο, χρειάζεται να τονιστεί ότι το denta dam δε μπορεί να εμποδίσει λοιμώξεις ή παθήσεις που προκύπτουν από την στενή επαφή δέρμα με δέρμα, όπως ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) ή ο έρπης.

Από που μπορώ να προμηθευτώ το dental dam;

Επειδή, πρόκειται για μια αρκετά νέα μέθοδο προφύλαξης από τα ΣΜΝ, τα οδοντικά φράγματα δεν είναι ευρέως διαθέσιμα. Στην Ελλάδα διατίθενται σε ηλεκτρονικά καταστήματα φαρμακείων ή καταστήματα ερωτικών ειδών, σε διάφορα χρώματα, μεγέθη και αρώματα. Η τιμή τους μέχρι στιγμής είναι ακριβότερη από αυτή των προφυλακτικών.

Οδηγίες χρήσης του dental dam

Οι οδηγίες χρήσης του οδοντικού φράγματος είναι παρόμοιες με αυτές των προφυλακτικών. Πιο συγκεκριμένα, αν χρησιμοποιήσετε dental dam, ακολουθήστε τις παρακάτω οδηγίες:

• Διαβάστε τη συσκευασία και ελέγξτε την ημερομηνία λήξης.
• Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν σκισίματα πριν τη χρήση.
• Βεβαιωθείτε κατά την εφαρμογή του ότι καλύπτει ολόκληρη την περιοχή του κόλπου ή του πρωκτού.
• Χρησιμοποιήστε ένα νέο οδοντικό φράγμα κάθε φορά που κάνετε στοματικό σεξ. Αν σκιστεί κατά τη διάρκεια, αντικαταστήστε το άμεσα με άλλο.
• Μην το τεντώνετε και μην το πιέζετε πάνω στο δέρμα, γιατί μπορεί να σκιστεί. Αντίθετα, αφήστε το να κολλήσει φυσικά στο σώμα μέσω φυσικής λίπανσης ή λιπαντικού.
• Χρησιμοποιήστε λιπαντικό με βάση το νερό, ιδιαίτερα αν το οδοντικό φράγμα κουνιέται ή δεν έχει ευχάριστη αίσθηση. Μη χρησιμοποιείτε προϊόντα με βάση το λάδι όπως λάδι για μωρά, λοσιόν, βαζελίνη ή μαγειρικό λάδι γιατί μπορεί να προκαλέσουν σκίσιμο του οδοντικού φράγματος.
• Αν το denta dam δε μένει σταθερό κατά τη διάρκεια της πράξης, κρατήστε το στη θέση του με το ένα ή και τα δύο χέρια, ώστε να διατηρήσετε ολόκληρη την περιοχή προστατευμένη.
• Εφαρμόστε το πριν ξεκινήσετε το στοματικό σεξ και κρατήστε το μέχρι το τέλος.
• Μην επαναχρησιμοποιείτε τα dental dams.

Πώς φτιάχνω ένα οδοντικό φράγμα από προφυλακτικό;

Αν επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε ένα οδοντικό φράγμα αλλά δεν έχετε διαθέσιμο ή δε μπορείτε να προμηθευτείτε, μπορείτε να το φτιάξετε εύκολα, χρησιμοποιώντας ένα προφυλακτικό:

• Ανοίξτε τη συσκευασία του προφυλακτικού και ξετυλίξτε την.
• Κόψτε τις δυο άκρες με ένα καθαρό/αποστειρωμένο ψαλίδι.
• Κόψτε κατά μήκος της μιας πλευράς του προφυλακτικού.
• Ανοίξτε το και χρησιμοποιήστε το αντί για ένα dental dam.

Πολλές φορές οι νέες μητέρες με ρωτούν για τη διατροφή που πρέπει να έχουν ενώ θηλάζουν, τι πρέπει να τρώνε και τι να αποφεύγουν. Η απάντηση, φυσικά, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η ύπαρξη παθήσεων όπως ο διαβήτης και ο θυρεοειδής, το σωματικό βάρος και οι προσωπικές διατροφικές προτιμήσεις.

Σε γενικές γραμμές δεν υπάρχει κάποια τροφή που απαγορεύεται ή επιβάλλεται στην διατροφή κατά το θηλασμό. Δεδομένου ότι οι τροφές που καταναλώνει η μητέρα αποτελούν τη διατροφή εξίσου και του μωρού, η διατροφή κατά τον θηλασμό μπορεί να επηρεάσει τις διατροφικές προτιμήσεις του μωρού τόσο στη βρεφική όσο και στη μετέπειτα ζωή.

Τι αλλαγές χρειάζεται να κάνω στη διατροφή μου περνώντας από την εγκυμοσύνη στο θηλασμό;

Το γυναικείο σώμα κατά τη διάρκεια του θηλασμού δίνει προτεραιότητα στην παραγωγή μητρικού γάλακτος. Γι αυτό το λόγο οι υγιεινές διατροφικές επιλογές και η λήψη επαρκούς ποσότητας θερμίδων εξασφαλίζουν ότι οι διατροφικές ανάγκες μητέρας και παιδιού καλύπτονται πλήρως.

Αυτές οι επιλογές για την πλειονότητα των γυναικών ξεκινούν από την αρχή της εγκυμοσύνης, ανάλογα με την κατάσταση της υγείας τους και τις ιδιαιτερότητες της εγκυμοσύνης και συνεχίζονται κατά το 4ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Οι ίδιες διατροφικές αρχές και συνήθειες οι οποίες ακολουθούνται στην εγκυμοσύνη, μπορούν να εφαρμοστούν και στον θηλασμό, αυξάνοντας, όμως, την ημερήσια πρόσληψη θερμίδων κατά περίπου 500.

Διαβάστε περισσότερα για τη Διατροφή στην εγκυμοσύνη και για τη Νηστεία στην εγκυμοσύνη

Συμβουλές για μια υγιεινή διατροφή κατά το θηλασμό

Ο βασικός άξονας μιας υγιεινής διατροφής κατά τη διάρκεια του θηλασμού είναι η κατανάλωση μιας ποικιλίας τροφών, χωρίς να παραλείπονται γεύματα, και η ανταπόκριση στο αίσθημα της πείνας, το οποίο μπορεί να είναι πιο έντονο κατά την περίοδο του θηλασμού. Η υγιεινή διατροφή είναι επωφελής όχι μόνο για την ανάπτυξη του νεογέννητου, αλλά και την επάνοδο της μητέρας μετά τον τοκετό.

Η διατροφή συνίσταται να αποτελείται από τροφές με υγιή λιπαρά, υδατάνθρακες με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και πηγές πρωτεΐνης πλούσιες σε βιταμίνες και μέταλλα. Πιο συγκεκριμένα συνίσταται η λήψη:

• Νερού και υγρών

Δεδομένης της παραγωγής του μητρικού γάλακτος, που είναι υγρό, είναι σημαντική η λήψη πολλών υγρών. Εκτός φυσικά από το νερό, οι νέες μητέρες μπορούν να πίνουν χυμούς χωρίς προσθήκη ζάχαρης, ενώ ο καφές και το τσάι, λόγω της καφεΐνης που περιέχουν πρέπει να λαμβάνονται με μέτρο, σύμφωνα με τις οδηγίες του γυναικολόγου.

Όσον αφορά το αλκοόλ, επειδή μεταφέρεται στο μητρικό γάλα, συνίσταται η αποφυγή του. Μπορεί να γίνει περιστασιακή κατανάλωση αλκοόλ, ωστόσο αυτή πρέπει να έχει γίνει το αργότερο 2 ώρες πριν από το θηλασμό ή την άντληση γάλακτος.

• Ασβεστίου

Είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη των οστών και των δοντιών του εμβρύου και αποτελεί σημαντικό θρεπτικό συστατικό για την καρδιά και το νευρικό σύστημα. Προσλαμβάνεται από γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το γάλα και το τυρί, μέσω των ενισχυμένων με ασβέστιο προϊόντων όπως ο χυμός πορτοκαλιού ή μέσω τροφών όπως τα σκούρα πράσινα λαχανικά, ο σολομός και οι ξηροί καρποί.

• Φυλλικού/φολικού οξέος

Συμβάλλει στη σωστή ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος. Καλές πηγές φυλλικού οξέος είναι το συκώτι, τα φασόλια, οι φακές, τα ρεβίθια, το ψωμί, το σπανάκι, το αβοκάντο, το μπρόκολο, τα εσπεριδοειδή, και τα δημητριακά.

• Ιωδίου

Συμβάλλει στη σωστή λειτουργία του θυρεοειδούς, ο οποίος παράγει ορμόνες που είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη και την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Προσλαμβάνεται μέσω του αλατιού και άλλων τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε ιώδιο, όπως θαλασσινά και γαλακτοκομικά προϊόντα.

• Σιδήρου

Επιτρέπει την παραγωγή νέων ερυθρών αιμοσφαιρίων και τη μεταφορά οξυγόνου. Πηγές σιδήρου αποτελούν το κρέας, το ψάρι, το συκώτι, τα φασόλια, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, οι ξηροί καρποί, τα αυγά και τα δημητριακά ολικής αλέσεως.

• Ωμέγα-3 λιπαρών οξέων

Υποβοηθούν την ανάπτυξη του εγκεφάλου, του νευρικού συστήματος και των ματιών του μωρού. Τα ωμέγα-3 λιπαρά υπάρχουν σε λιπαρά ψάρια (όπως ο σολομός, το σκουμπρί και οι σαρδέλες), τα αυγά και το συκώτι.

Ωστόσο, ορισμένα είδη ψαριών περιέχουν υψηλά επίπεδα υδραργύρου, ο οποίος μπορεί να συσσωρευτεί στο σώμα με την πάροδο του χρόνου και να προκαλέσει βλάβη στο νευρικό σύστημα. Εξαιτίας αυτού, οι έγκυες ή θηλάζουσες συνίσταται να αποφεύγουν είδη με υψηλή περιεκτικότητα σε υδράργυρο όπως το σκουμπρί, ο ξιφίας και ο τόνος.

• Πρωτεΐνης

η βάση για την των μυών, του εγκεφάλου, των οστών, της καρδιάς, των πνευμόνων, των ενζύμων, των ορμονών και των αντισωμάτων. Ως αποτέλεσμα συνίσταται η λήψη της σε κάθε γεύμα. Τα κρέατα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα φασόλια, οι φακές, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι, τα λαχανικά και τα δημητριακά περιέχουν πρωτεΐνη.

• Βιταμινών A και C

Η βιταμίνη Α παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των ματιών και του δέρματος και η βιταμίνη C είναι απαραίτητη για υγιή οστά, δόντια, συνδέσμους και αιμοφόρα αγγεία, ενώ ταυτόχρονα συμβάλλει στην απορρόφηση του σιδήρου. Καλές πηγές αυτών των βιταμινών είναι τα κόκκινα, πορτοκαλί και κίτρινα φρούτα και λαχανικά, σκούρα φυλλώδη πράσινα λαχανικά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

• Βιταμίνης D

Συμβάλλει στην απορρόφηση του ασβεστίου και στην υγιή ανάπτυξη των οστών και των δοντιών του μωρού. Ενώ το δέρμα μας μπορεί να την παράγει από την έκθεση στον ήλιο, βρίσκεται επίσης σε λιπαρά ψάρια, κρόκους αυγών και βοδινό συκώτι.

• Ψευδάργυρου

Είναι απαραίτητος για την πρωτεϊνική σύνθεση, την επούλωση πληγών και την λειτουργία του ανοσοποιητικού. Το κρέας, τα θαλασσινά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα λαχανικά, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι και τα φασόλια είναι όλα καλές πηγές ψευδαργύρου.

Η υποτροπιάζουσα κολπίτιδα ή επαναλαμβανόμενη κολπίτιδα είναι μια βακτηριακή κολπίτιδα, η οποία τείνει να επιστρέφει συχνά ή ακόμη και να γίνει χρόνια, ταλαιπωρώντας τη γυναίκα λόγω των συμπτωμάτων, αλλά και των μακροχρόνιων θεραπειών.

Καθώς με τον όρο κολπίτιδα αναφερόμαστε σε διαφορετικές παθήσεις, είναι σημαντικό να κάνουμε πρώτα ένα διαχωρισμό: υπάρχουν τρία είδη κολπίτιδας. Πιο συγκεκριμένα:

• Η μυκητιασική κολπίτιδα
  

Η μυκητιασική κολπίτιδα ή καντιντίαση είναι μια κοινή λοίμωξη που προκαλείται από υπερβολική αύξηση του μύκητα Candida albicans. Για τη μυκητιασική κολπίτιδα έχουμε μιλήσει σε ξεχωριστό άρθρο με τίτλο Μυκητιασική Κολπίτιδα.

• Η βακτηριακή κολπίτιδα

Η βακτηριακή κολπίτιδα είναι μια κοινή πάθηση, η οποία προκαλείται από μια ανισορροπία των βακτηρίων που φυσιολογικά υπάρχουν στον κόλπο, η οποία προκαλεί φλεγμονή.

Οι επαναλαμβανόμενες κολπίτιδες είναι είτε μυκητιασικές, είτε βακτηριακές κολπίτιδες.

• Η κολπίτιδα που προκαλείται από ΣΜΝ

Υπάρχουν κάποια Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, όπως τα χλαμύδια και οι τριχομονάδες, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν κολπίτιδα.

Ποια είναι τα συμπτώματα της υποτροπιάζουσας κολπίτιδας;

Σε πολλές περιπτώσεις, η κολπίτιδα μπορεί να μην εμφανίζει συμπτώματα, με αποτέλεσμα γυναίκες να ανακαλύπτουν ότι την έχουν μέσω μιας εξέτασης προληπτικού ελέγχου.

Τα συμπτώματα της επαναλαμβανόμενης κολπίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Δυσάρεστη κολπική οσμή που μοιάζει με ψαριού, η οποία μπορεί να είναι πιο έντονη μετά το σεξ ή την περίοδο (χαρακτηριστικό της βακτηριακής κολπίτιδας)
• Αύξηση των κολπικών εκκρίσεων λευκού ή γκρίζου χρώματος (χαρακτηριστικό της μυκητιασικής κολπίτιδας)
• Κολπικός κνησμός (φαγούρα)
• Κάψιμο ή πόνος κατά την ούρηση

Πώς αντιμετωπίζεται η υποτροπιάζουσα ή επαναλαμβανόμενη κολπίτιδα;

Σε περιπτώσεις που υπάρχει επαναλαμβανόμενη κολπίτιδα, υπάρχει πιθανότητα να υπάρξει κάποια επίπτωση στην υγεία της γυναίκας. Η υποτροπιάζουσα κολπίτιδα μπορεί να συμβάλει στην αύξηση του κινδύνου εμφάνισης παθήσεων φλεγμονής της πυέλου, μόλυνσης μετά από χειρουργική επέμβαση, επιπλοκών εγκυμοσύνης και φυσικά να επηρεάσει την ποιότητα ζωής των γυναικών.

Η θεραπεία για την υποτροπιάζουσα κολπίτιδα μπορεί να περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, συνήθως αντιβίωση, που λαμβάνεται είτε δια του στόματος, είτε ενδοκολπικά, είτε με έναν συνδυασμό των δύο. Ταυτόχρονα, για όσο διάστημα διαρκεί η θεραπεία της επαναλαμβανόμενης κολπίτιδας για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, αλλά και μελλοντικά για την πρόληψη της επανεμφάνισής της, προτείνονται αλλαγές στην καθημερινότητα και τον τρόπο ζωής, όπως αναφέρονται παρακάτω αλλά και χημειοπροφύλαξη.

Πρόληψη επαναλαμβανόμενων κολπίτιδων

Για την πρόληψη της βακτηριακής κολπίτιδας και τη μείωση της πιθανότητας επανεμφάνισης της κολπίτιδας:

• Ακολουθείστε τις συμβουλές των γιατρών για την υγιεινή και σωστή φροντίδα της ευαίσθητης περιοχής. Αποφύγετε τις κολπικές πλύσεις, αλλάζετε συχνά τα προϊόντα περιόδου και μη χρησιμοποιείτε ταμπόν ή κύπελλο περιόδου και κάντε σωστό καθαρισμό μετά από την ούρηση και την κένωση(από μπροστά προς τα πίσω).
• Φορέστε εσώρουχα που είναι φαρδιά, ελαφριά, αναπνέουν και είναι κατασκευασμένα από φυσικό ύφασμα, όπως το βαμβάκι, τα οποία να αλλάζετε τακτικά.
• Χρησιμοποιήστε πάντα προφυλακτικά κατά τη σεξουαλική επαφή, ακόμα και στο στοματικό σεξ, ιδανικά σε συνδυασμό με λιπαντικό.
• Αποφύγετε τα υδρομασάζ και το ζεστό μπάνιο (σε μπανιέρα). Μπορείτε να πλένετε την ευαίσθητη περιοχή με άφθονο νερό και ήπιο σαπούνι και έπειτα να τη στεγνώνετε προσεκτικά.
• Μη χρησιμοποιείτε μέσα και γύρω από τον κόλπο αποσμητικά, σαπούνια και προϊόντα υγιεινής με άρωμα.
• Μη λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή που δε σας έχει χορηγηθεί από το γυναικολόγο και να ακολουθείτε όλες τις οδηγίες που αφορούν τη θεραπευτική αγωγή.
• Βρείτε υγιείς τρόπους για να καταπολεμήσετε το άγχος, επειδή αυτό έχει βρεθεί ότι επηρεάζει τα επίπεδα της κορτιζόλης, η οποία έχει επίδραση στο pH του κόλπου. Κάποιοι από αυτούς του τρόπους είναι η ένταξη της σωματικής άσκησης στην καθημερινότητα, η διαφραγματική αναπνοή, η γιόγκα και άλλες τεχνικές χαλάρωσης.
• Αποφύγετε τη σεξουαλική επαφή της περιόδους όπου εμφανίζεται η κολπίτιδα.

Ζούμε στην Ελλάδα, μια μεσογειακή χώρα με εύκρατο κλίμα, που όμως, όσο περνούν τα χρόνια, λόγω της κλιματικής αλλαγής, αντιμετωπίζουμε όλο και περισσότερη ζέστη το καλοκαίρι. Και, όσο πληθαίνουν οι ζεστές μέρες του καλοκαιριού, τόσο πληθαίνουν και οι ημέρες καύσωνα. Καθώς, λοιπόν, στατιστικά μιλώντας, ένα μεγάλο ποσοστό των γυναικών που ζουν στην Ελλάδα θα περάσουν κάποιους από τους μήνες της εγκυμοσύνης το καλοκαίρι, είναι πολύ πιθανόν να βρεθούν αντιμέτωπες με κάποιο κύμα καύσωνα στην εγκυμοσύνη τους.

Γιατί ο καύσωνας και οι υψηλές θερμοκρασίες επηρεάζουν περισσότερο τις εγκύους;

Όλοι οι άνθρωποι στον καύσωνα νιώθουμε αδύναμοι και μπορεί να έχουμε ζαλάδες. Αυτό συμβαίνει επειδή το σώμα μας προσπαθεί να διατηρήσει την ομοιόσταση, δηλαδή να κρατήσει τη θερμοκρασία του σώματος σε φυσιολογικά επίπεδα.

Μια εγκυμοσύνη είναι μια συνεχής διαδικασία σωματικών και συναισθηματικών αλλαγών, γι αυτό και ένας καύσωνας μπορεί να επηρεάσει μια έγκυο και να αποτελέσει ένα δυνητικό κίνδυνο. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι γυναίκες είναι περισσότερο επιρρεπείς, επειδή ζεσταίνονται ευκολότερα, ενώ παράλληλα οι καρδιακοί παλμοί τους είναι επίσης υψηλότεροι από το φυσιολογικό. Επιπλέον, οι έγκυες είναι πιο ευάλωτες στην πτώση της αρτηριακής τους πίεσης και στην αφυδάτωση.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από την έκθεση των εγκύων σε υψηλές θερμοκρασίες; 

Ένας καύσωνας αυξάνει την έκθεση των εγκύων σε υψηλές θερμοκρασίες. Ως αποτέλεσμα υπάρχει κίνδυνος να πάθουν:

• Κράμπες λόγω ζέστης

Διαρκούν περισσότερο από τις βραδινές κράμπες και επιδεινώνονται αν υπάρχει αφυδάτωση ή εξάντληση. Παρόλα αυτά δεν είναι επικίνδυνες.

• Αφυδάτωση

Όταν το σώμα χάνει περισσότερα υγρά από όσα προσλαμβάνει, επειδή δεν καταναλώνει αντίστοιχη ποσότητα υγρών με αυτή που αποβάλλεται από το σώμα, μπορεί να υπάρξει αφυδάτωση. Η αφυδάτωση μπορεί να προξενήσει μειωμένη ροή αίματος στον πλακούντα,  αυξημένη δραστηριότητα της μήτρας και να αυξήσει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού.

• Θερμική καταπόνηση 

Μπορεί να οδηγήσει σε θερμοπληξία, η οποία είναι επικίνδυνη και μερικές φορές είναι δύσκολο να εντοπιστεί, καθώς τα συμπτώματα της είναι συνηθισμένα στις εγκύους (π.χ. ναυτία και κράμπες)

• Θερμοπληξία

Αν η θερμική καταπόνηση είναι παρατεταμένη, μπορεί να συμβεί θερμοπληξία. Η θερμοπληξία μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την έγκυο και κατά συνέπεια και το έμβρυο.

Συμπτώματα θερμικής καταπόνησης και θερμοπληξίας στην εγκυμοσύνη

Τα συμπτώματα που μπορεί να υποδεικνύουν θερμική καταπόνηση ή θερμοπληξία είναι:

• Κούραση
• Ζαλάδα ή σύγχυση
• Λιποθυμία
• Έντονη εφίδρωση ή αδυναμία παραγωγής ιδρώτα
• Αδύναμος ή γρήγορος παλμός
• Κράμπες στα χέρια, τα πόδια ή το στομάχι
• Πονοκέφαλος
• Ναυτία ή και εμετός
• Ταχυκαρδία και λαχάνιασμα
• Πυρετός πάνω από 38ο C
• Έντονη δίψα
• Απώλεια της όρεξης και αίσθημα αδιαθεσίας
• Διαφορά στην αίσθηση και όψη του δέρματος (χλώμιασμα, ανατριχίλα, κ.ά)
• Δροσερό, υγρό δέρμα με εξογκώματα χήνας
• Μπερδεμένη ομιλία

Πώς μπορεί να προστατευτεί μια έγκυος από τον καύσωνα; 

Τις μέρες του καύσωνα οι έγκυες μπορούν να ακολουθήσουν τις συμβουλές που έχω δώσει στο άρθρο Εγκυμοσύνη τους καλοκαιρινούς μήνες. Τι πρέπει να προσέξω;. Οι συμβουλές αγγίζουν ζητήματα όπως:

• Διατροφή

Χρειάζεται αύξηση της κατανάλωσης του νερού, περίπου στα 8-10 ποτήρια νερού την ημέρα. Μια καλή ιδέα είναι να υπάρχει πάντα ένα μπουκαλάκι νερό στην τσάντα της εγκύου, αλλά και στο κομοδίνο για τον ύπνο. Τα γεύματα χρειάζονται αναπροσαρμογή, ώστε να είναι πιο ελαφριά, χωρίς όμως να αποκλείονται βασικά θρεπτικά συστατικά.

• Σωματική άσκηση

Συνίσταται μείωση της σωματικής άσκησης, η οποία να γίνεται είτε νωρίς το πρωί, είτε αργά το απόγευμα, ιδανικά σε εσωτερικό χώρο με ελεγχόμενη θερμοκρασία.

• Προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία

Στην εγκυμοσύνη το δέρμα είναι πολύ ευαίσθητο, λόγω της αυξημένης παραγωγής μελανίνης. Γι αυτό οι έγκυες χρειάζεται να αποφεύγουν την άμεση επαφή με τον ήλιο και να φορούν αντιηλιακό, με υψηλό δείκτη προστασίας (30 ή 50 SPF) σε κάθε έξοδο ή δραστηριότητα. Συμπληρωματικά φορέστε γυαλιά ηλίου, φαρδύ καπέλο και ανοιχτόχρωμα, άνετα και με χαλαρή εφαρμογή ρούχα.

• Παραμονή σε εσωτερικούς χώρους

Αν η εξωτερική θερμοκρασία είναι ιδιαίτερα υψηλή, συνίσταται οι έγκυες να παραμένουν όσο το δυνατό περισσότερο σε εσωτερικούς χώρους με κλιματισμό, ιδιαίτερα από τις 10 π.μ. έως τις 4 μ.μ. Αν αυτό δε είναι δυνατό, προτείνονται συχνά διαλείμματα σε χώρους με ελεγχόμενη θερμοκρασία.

• Ανακούφιση από τη ζέστη

Μια μικρή βρεγμένη ή κρύα πετσέτα στους καρπούς, το λαιμό, το κεφάλι ή τις μασχάλες μπορεί να σας βοηθήσει το σώμα να δροσιστεί γρηγορότερα. Το ίδιο μπορεί να προσφέρει και ένα σπρέι γεμάτο με νερό και τα συχνά ντουζ με νερό μέτριας θερμοκρασίας.

• Τα ούρα είναι πολύτιμος βοηθός!

Το χρώμα των ούρων μπορεί να υποδείξει άμεσα αν υπάρχει κίνδυνος αφυδάτωσης. Αν τα ούρα είναι λίγο σκουρότερα από συνήθως, χρειάζεται να αυξηθεί η πρόσληψη υγρών. Αν είναι πολύ σκούρα, μπορεί να υποδεικνύει αφυδάτωση.

• Ξεκούραση

Επειδή το πρήξιμο των ποδιών είναι πολύ συνηθισμένο στην εγκυμοσύνη, συνίσταται οι έγκυες να ξεκουράζονται, τοποθετώντας τα πόδια τους σε ένα μαξιλάρι, ώστε να είναι ψηλότερα από το επίπεδο της καρδιάς, όσο συχνότερα μπορούν.

Η γέννηση ενός μωρού μπορεί να προκαλέσει μια ποικιλία έντονων συναισθημάτων, από ενθουσιασμό και χαρά, μέχρι φόβο και άγχος. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε κατάθλιψη. Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι ένα συνηθισμένο ζήτημα, αφού υπολογίζεται ότι επηρεάζει 1 στις 10 γυναίκες μέσα σε ένα χρόνο από τον τοκετό.

Η επιλόχειος κατάθλιψη δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μια αδυναμία της γυναίκας, ούτε ως κάτι που εκείνη δημιούργησε. Είναι απλώς μια  συνέπεια  της κύησης και του τοκετού, η οποία δεν επηρεάζει το σώμα της γυναίκας, αλλά τον ψυχισμό της. Εάν έχετε επιλόχειο κατάθλιψη, η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε τα συμπτώματά σας και να σας βοηθήσει να συνδεθείτε καλύτερα με το μωρό σας.

Baby blues και επιλόχειος κατάθλιψη

Οι περισσότερες μαμάδες, ειδικά στην πρώτη τους εγκυμοσύνη, βιώνουν αυτό που ονομάζεται «baby blues». Το «baby blues», στα ελληνικά θα το ορίζαμε ως δυσφορία ή μελαγχολία. Εμφανίζεται συνήθως μέσα στις πρώτες 2-3 ημέρες μετά τον τοκετό και μπορεί να διαρκέσει έως και δύο εβδομάδες.

Το «baby blues» δεν πρέπει να συγχέεται με την επιλόχειο κατάθλιψη, καθώς αυτή είναι μια πιο μακροχρόνια κατάσταση, η οποία μπορεί να ξεκινήσει και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και να συνεχιστεί μετά τον τοκετό.

Πώς ξεχωρίζουμε, λοιπόν, αυτές τις δύο καταστάσεις; Τα συμπτώματα του «baby blues» διαρκούν μόνο λίγες ημέρες έως 1-2 εβδομάδες μετά τη γέννηση του μωρού και μπορεί να περιλαμβάνουν: αλλαγές διάθεσης, άγχος, θλίψη, ευερεθιστότητα, μειωμένη συγκέντρωση, κλάμα, δυσκολία στον ύπνο, συναισθηματική φόρτιση, υπερένταση και διαταραχές στην όρεξη.

Συμπτώματα επιλόχειας κατάθλιψης

Η επιλόχειος κατάθλιψη μπορεί αρχικά να θεωρηθεί λανθασμένα ότι είναι «baby blues», αλλά τα συμπτώματα είναι εντονότερα, διαρκούν περισσότερο και επηρεάζουν την ικανότητα της μητέρας να φροντίσει το μωρό και να χειριστεί άλλες καθημερινές εργασίες. Τα συμπτώματα συνήθως αναπτύσσονται μέσα στις πρώτες εβδομάδες μετά τον τοκετό, αλλά μπορεί να ξεκινήσουν νωρίτερα, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ή αργότερα, έως και ένα χρόνο μετά τη γέννηση του μωρού.

Τα συμπτώματα της επιλόχειου κατάθλιψης μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Επίμονη καταθλιπτική διάθεση
• Έντονες εναλλαγές της διάθεσης
• Συχνό έντονο κλάμα
• Δυσκολία στη σύνδεση με το μωρό
• Αποστασιοποίηση από οικογένεια και φίλους
• Διαταραχές στην όρεξη (απώλεια ή ένταση της)
• Αϋπνία, υπερβολικός ύπνος ή υπνηλία
• Υπερβολική κούραση ή απώλεια ενέργειας
• Απώλεια του ενδιαφέροντος και της ευχαρίστησης από αγαπημένες δραστηριότητες
• Ευερεθιστότητα και έντονος θυμός
• Αισθήματα ντροπής, ενοχής και ανικανότητας εκπλήρωσης του μητρικού ρόλου
• Απελπισία
• Μειωμένη ικανότητα καθαρής σκέψης, συγκέντρωσης ή λήψης αποφάσεων
• Ανησυχία
• Έντονο άγχος και κρίσεις πανικού
• Τρομακτικές σκέψεις όπως σκέψεις αυτοτραυματισμού, αυτοκτονίας ή βλάβης του μωρού

Πρόληψη της επιλόχειας κατάθλιψης

Κάθε νέα μαμά μπορεί να εμφανίσει επιλόχεια κατάθλιψη, ενώ μπορεί να αναπτυχθεί και  σε δεύτερη ή τρίτη εγκυμοσύνη, ακόμα και αν σε προηγούμενη δεν είχε εμφανιστεί. Οι πιθανότητες να αναπτύξει μια μητέρα επιλόχειο κατάθλιψη αυξάνονται αν:

• Υπάρχει ιστορικό κατάθλιψης ή επιλόχειου κατάθλιψης
• Το μωρό έχει προβλήματα υγείας ή αναπηρία
• Υπάρχει οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης, επιλόχειας κατάθλιψης ή άλλων ψυχικών νοσημάτων
• Η μητέρα έχει βιώσει πρόσφατα αγχωτικά γεγονότα, όπως κύηση υψηλού κινδύνου, επιπλοκές εγκυμοσύνης, άλλες παθήσεις ή απώλεια εργασίας.
• Υπάρχουν προβλήματα στη σχέση με τον σύζυγο / σύντροφο
• Υπάρχουν οικογενειακά ή οικονομικά προβλήματα
• Η εγκυμοσύνη ήταν απρογραμμάτιστη ή ανεπιθύμητη
• Η μητέρα έχει αδύναμο ή ανύπαρκτο σύστημα υποστήριξης από οικείους της
• Η μητέρα έχει διπολική διαταραχή
• Υπάρχουν δυσκολίες στο θηλασμό
• Η εγκυμοσύνη έφερε δίδυμα, τρίδυμα ή παραπάνω μωρά

Παρόλο που η πρόληψη της επιλόχειας κατάθλιψης δε μπορεί να εγγυηθεί την μη εμφάνιση της, είναι σημαντικό για τις εγκυμονούσες να διατηρούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής και να έχουν ανθρώπους με τους οποίους μπορούν να μιλούν ελεύθερα και να απευθύνονται για υποστήριξη. Επιπλέον, μπορούν μέσα από μαθήματα προετοιμασίας τοκετού να γνωριστούν με γυναίκες και ζευγάρια που βρίσκονται στην ίδια φάση της ζωής. Ταυτόχρονα, είναι δεδομένο ότι ο γυναικολόγος είναι εκεί για να ακούσει προβληματισμούς και να συμβουλέψει ή να παραπέμψει σε κάποιον ειδικό. Τέλος, αν προϋπάρχει κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας, ο ειδικός ψυχικής υγείας συνεργάζεται με το γυναικολόγο και την ομάδα μητρότητας, ώστε να υπάρχει η καλύτερη δυνατή υποστήριξη.

Μύθοι για την επιλόχειο κατάθλιψη

Επειδή η επιλόχειος κατάθλιψη είναι ένα ζήτημα που συχνά αποκρύπτεται και δεν συζητείται εύκολα, υπάρχουν πολλοί μύθοι που την συνοδεύουν. Οι σημαντικότεροι είναι οι εξής:

• Είναι λιγότερο σοβαρή από άλλους τύπους κατάθλιψης. Στην πραγματικότητα, είναι τόσο σοβαρή όσο και άλλοι τύποι κατάθλιψης.
• Προκαλείται εξ ολοκλήρου από ορμονικές αλλαγές. Στην πραγματικότητα προκαλείται από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες, όπως αναφέρθηκε παραπάνω.
• Περνάει γρήγορα. Στην πραγματικότητα μπορεί να επιμείνει για μήνες, αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, ενώ σπανιότερα μπορεί να γίνει μακροχρόνιο πρόβλημα
• Επηρεάζει μόνο τις γυναίκες. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τις νεότερες έρευνες έως και 1 στους 10 νέους πατέρες/συντρόφους παθαίνουν κατάθλιψη μετά την απόκτηση μωρού.

Η κατάψυξη ωαρίων είναι ένα ζήτημα που απασχολεί όλο και περισσότερες νέες γυναίκες, οι οποίες με επισκέπτονται για να ενημερωθούν σχετικά με τη διαδικασία και να τους απαντήσω σε όλα τα ερωτήματα που έχουν.

Σε αυτό το άρθρο έχω συγκεντρώσει τις σημαντικότερες πληροφορίες και τις συχνότερες ερωτήσεις που μου κάνουν σε σχέση με την κατάψυξη ωαρίων.

Τι είναι η κατάψυξη ωαρίων;

Η κατάψυξη ωαρίων είναι ένας τρόπος διατήρησης της γονιμότητας μιας γυναίκας, ώστε να μπορεί να κάνει παιδιά στο μέλλον. Περιλαμβάνει τη συλλογή των ωαρίων μιας γυναίκας, την κατάψυξή τους και στη συνέχεια την απόψυξή τους, τη στιγμή που εκείνη το επιθυμεί, ώστε να γονιμοποιηθούν μέσω τεχνητής γονιμοποίησης.

Η κατάψυξη ωαρίων δημιουργήθηκε για να συμβάλλει στην αύξηση των πιθανοτήτων εγκυμοσύνης μιας γυναίκας, σε περίπτωση που δε μπορεί να τεκνοποιήσει με φυσικό τρόπο. Καθώς περνούν τα χρόνια, η ποιότητα και ο αριθμός των ωαρίων πέφτουν, γεγονός που μπορεί να συντελέσει στην υπογονιμότητα. Μέσω της κατάψυξης ωαρίων, κάθε γυναίκα που το κάνει, έχει πρόσβαση σε δικά της ωάρια, τα οποία είναι υψηλής ποιότητας, αφού έχουν συλλεχθεί σε νεότερη ηλικία.

Σε ποιες γυναίκες απευθύνεται η κατάψυξη ωαρίων και γιατί να κάνω; 

Η κατάψυξη ωαρίων απευθύνεται σε όλες τις γυναίκες, οι οποίες επιθυμούν να κάνουν παιδιά στο μέλλον, καθώς αποτελεί μια δικλείδα ασφαλείας για την πραγματοποίηση αυτής της επιθυμίας.

Μπορεί να θέλετε να καταψύξετε τα ωάρια εάν:

• Έχετε κάποια πάθηση, η θεραπεία της οποίας που μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητά σας, όπως ο καρκίνος.
• Έχετε κάποια γυναικολογική πάθηση που μπορεί να απαιτεί λαπαροσκοπική αφαίρεση των ωοθηκών, όπως καρκίνος των ωοθηκών, ενδομητρίωση, ινομυώματα, αδενομύωση και φλεγμονώδης νόσος της πυέλου.
• Έχετε πιθανότητες να αναπτύξετε πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια (πρώιμη εμμηνόπαυση), λόγω κληρονομικότητας.
• Πρόκειται να κάνετε εξωσωματική γονιμοποίηση, άλλα δεν επιθυμείτε τη διατήρηση εμβρύων που δε χρησιμοποιήθηκαν στη θεραπεία, για προσωπικούς ηθικούς λόγους. Ή έχετε ολοκληρώσει έναν κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης και επιθυμείτε να καταψύξετε τα ωάρια σας για μελλοντική χρήση.
• Σας απασχολεί μια πιθανή μείωση της γονιμότητας, αλλά δεν είστε έτοιμες να κάνετε παιδί ή δεν έχετε βρει τον κατάλληλο σύντροφο.

Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται για την κατάψυξη ωαρίων;

Η διαδικασία της λήψης ωαρίων είναι παρόμοια με αυτή που χρησιμοποιείται στην εξωσωματική γονιμοποίηση και διαρκεί περίπου δύο εβδομάδες. Περιλαμβάνει τη λήψη φαρμάκων για την ενίσχυση της παραγωγής ωαρίων και την ωρίμανσή τους. Όταν είναι έτοιμα, συλλέγονται με μια διαδικασία που ονομάζεται ωοληψία, η οποία είναι σύντομη και ανώδυνη. Τα ωάρια λαμβάνονται διαμέσου του κόλπου.

Έπειτα, ακολουθώντας τα ιατρικά πρωτόκολλα, τα ωάρια υποβάλλονται στη διαδικασία κατάψυξης και αποθηκεύονται για μελλοντική χρήση. Ο αριθμός των ωαριών που μπορούν να συλλεχθούν με μια φορά εξαρτώνται από την ηλικία της γυναίκας και της αντίδρασής της στη φαρμακευτική αγωγή. Συνήθως συλλέγονται από 8 μέχρι 15 ωάρια.

Όταν αποφασίσει μια γυναίκα να τα χρησιμοποιήσει, τα ωάρια αποψύχονται και όσα έχουν επιβιώσει, εκχύονται με σπέρμα, όπως συμβαίνει στην εξωσωματική γονιμοποίηση. Το έμβρυο ή έμβρυα που θα προκύψουν μεταφέρονται στη γυναίκα έπειτα από μερικές ημέρες.

Έχω απόλυτο έλεγχο στο τι θα συμβεί στα ωάρια μου;

Πριν ξεκινήσετε τη διαδικασία θα συμπληρώσετε έντυπα συγκατάθεσης, τα οποία ορίζουν ρητά τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα ωάρια. Οι αποφάσεις που χρειάζεται να λάβετε για τη χρήση των ωαρίων είναι:

• Πόσο καιρό θα φυλάσσονται τα ωάρια. Στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή ο νόμος ορίζει  μπορούν να διατηρηθούν μέχρι 10 χρόνια.
• Αν μπορούν τα ωάρια να δοθούν σε άλλη γυναίκα ή να χρησιμοποιηθούν για ερευνητικούς ή εκπαιδευτικούς σκοπούς, σε περίπτωση όπου δε χρησιμοποιηθούν.
• Τι θα συμβεί σε περίπτωση θανάτου ή σοβαρής ασθένειας, που περιλαμβάνει αδυναμία λήψης αποφάσεων.