Η ανδρική υπογονιμότητα είναι μια κατάσταση που οφείλεται ουσιαστικά στο γεγονός ότι το σπερματοζωάριο δεν είναι σε θέση να γονιμοποιήσει το ωοκύτταρο, το θηλυκό γεννητικό κύτταρο.
Η ανδρική υπογονιμότητα οφείλεται κυρίως σε διαταραχές του σπέρματος, όπως η μειωμένη συγκέντρωση σπερματοζωαρίων στην εκσπερμάτωση, η κακή κινητικότητα και οι ανωμαλίες της μορφολογίας των σπερματοζωαρίων. Φλεγμονές όπως προστατίτιδα ή ορχίτιδα, τραυματισμοί, εκ γενετής ανωμαλίες (π.χ. κρυψορχία), καθώς και άλλες παθολογικές καταστάσεις (π.χ. κιρσοκήλη) μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα του σπέρματος.
Το σπερμοδιάγραμμα είναι η πρώτη και ίσως η σημαντικότερη εξέταση της εκτίμησης της γονιμότητας του άντρα που θα καθορίσει αν υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω διερεύνηση των ευρημάτων, όσον αφορά την αξιολόγηση της ανδρικής γονιμότητας. Το δείγμα του σπέρματος συλλέγεται διά του αυνανισμού σε ειδικό χώρο εντός του εργαστηρίου ή στο σπίτι και εν συνεχεία μεταφέρεται άμεσα στο εργαστήριο. Η συλλογή γίνεται σε ειδικό αποστειρωμένο δοχείο, δίνοντας προσοχή στη συλλογή ολόκληρης της ποσότητας του σπέρματος. Το σπέρμα πρέπει να εκτεθεί το λιγότερο δυνατό στις ατμοσφαιρικές συνθήκες. Η μικροσκοπική εξέταση του δείγματος θα μας δώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τον αριθμό, το σχήμα και την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων.
Ο Δρ. Στυλιανός Κογεώργος τονίζει τη σπουδαιότητα της ορθής ερμηνείας των αποτελεσμάτων.