Η εμμηνόπαυση είναι ένα φυσικό γεγονός που εμφανίζεται στις γυναίκες όταν ο οργανισμός αρχίζει να μειώνει την παραγωγή ορμονών σχετικών με την αναπαραγωγή, όπως τα οιστρογόνα, με αποτέλεσμα την οριστική διακοπή της ωορρηξίας και της εμμήνου ρύσεως. Συνήθως, η εμμηνόπαυση εμφανίζεται φυσιολογικά μεταξύ 45 και 55 ετών, ενώ στην Ελλάδα η μέση ηλικία εµµηνόπαυσης είναι τα 51 έτη. Ωστόσο, περίπου 1 στις 100 γυναίκες μπορεί να βιώσει πρώιμη εμμηνόπαυση, ακόμα και πριν τα 40 έτη, ενώ τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης ξεκινούν μερικούς μήνες ή και χρόνια πριν την έναρξη της εμμηνόπαυσης και παραμένουν κατά μέσο όρο 4 χρόνια μετά.
Το κλιμακτηριακό σύνδρομο (κλιμακτήριος ή περιεμμηνόπαυση) αποτελεί μία περίοδο διάρκειας 1-5 ετών, η οποία προηγείται της εμμηνόπαυσης. Πρόκειται για τη μεταβατική περίοδος από την κυκλική παραγωγή των ωοθηκικών ορμονών στην πλήρη παύση της λειτουργίας του ωοθηκικού ιστού. Κατά τη διάρκεια της κλιμακτηρίου, το γυναικείο σώμα παράγει λιγότερα οιστρογόνα, διαπιστώνεται μια μείωση της διάρκειας του κύκλου κατά 2-5 ημέρες και διαλείπουσα ωοθηκική λειτουργία. Έτσι λοιπόν, η κλιμακτήριος και η εμμηνόπαυση είναι φυσιολογικά γεγονότα, όπως η εφηβεία, που συνοδεύονται από συμπτώματα, τα οποία αποτελούν το κύριο αίτιο ταλαιπωρίας των γυναικών που τη βιώνουν.
Πρώιμη εμμηνόπαυση ονομάζεται η οριστική διακοπή της εμμήνου ρύσεως πριν τα 45 έτη. Η πρώιμη εμμηνόπαυση μπορεί να προκύψει και σε γυναίκες μικρότερες των 40 ετών και ονομάζεται πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια (premature ovarian failure).
Τα αίτια της πρώιμης εμμηνόπαυσης μπορούν να οφείλονται σε κληρονομικά αίτια ή κάποιες λοιμώξεις, αυτοάνοσα νοσήματα, χρωμοσωμικές ανωμαλίες ή καρκινικές θεραπείας που μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα την ανεπάρκεια των ωοθηκών.
Κάθε γυναίκα που βιώνει διακοπή ή διαταραχές περιόδου μαζί με συμπτώματα που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση, πρέπει να επισκεφθεί έναν ιατρό, ιδιαίτερα εάν είναι κάτω των 45 ετών.
Τα πιο συνηθισμένα και χαρακτηριστικά συμπτώματα του κλιμακτηριακού συνδρόμου και της εμμηνόπαυσης είναι:
Η διάγνωση της εµµηνόπαυσης γίνεται όταν έχουν περάσει 12 μήνες από την τελευταία έμμηνο ρύση και μπορεί να διαπιστωθεί εύκολα από τον ιατρό με απλή εξέταση ή αιματολογική εξέταση των σχετιζόμενων ορμονών.
Η εμμηνόπαυση, ως φυσιολογική ανθρώπινη διαδικασία, δεν θεραπεύεται. Ωστόσο, είναι δυνατό να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, τα οποία δημιουργούν προβλήματα στην καθημερινότητα, επηρεάζοντας όλους τους τομείς της κοινωνικής, επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, καθώς και την ψυχική υγεία.
Ο ιατρός, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ασθενούς, μπορεί να συστήσει φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να περιλαμβάνει θεραπεία ορμονικής αποκατάστασης, συμπληρώματα βιταμινών, κολπικές κρέμες και λιπαντικά για την κολπική ξηρότητα ή συνεδρίες ψυχοθεραπείας για την αντιμετώπιση των ψυχολογικών επιπτώσεων.
Πέραν της φαρμακευτικής αγωγής, συνίσταται η ασθενής να κάνει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής, με την ένταξη της συστηματικής άσκησης και την αλλαγή των διατροφικών συνηθειών (ιδίως της μείωσης της πρόσληψης καφεΐνης, αλκοόλ, πικάντικών φαγητών και διακοπής του καπνίσματος) και της αποφυγής υπερβολικής κόπωσης.
Τέλος, συνίσταται η επίσκεψη σε ιατρό και ο επανέλεγχος της κατάστασης της υγείας κάθε χρόνο ή συχνότερα εάν κρίνεται απαραίτητο από τον ιατρό.
Ο Δρ. Στυλιανός Κογεώργος θα σας συνοδεύσει σε αυτή τη φυσική διαδρομή της κλιμακτηρίου και της εμμηνόπαυσης, προσφέροντάς συμβουλευτική για την πρόληψη όλων των προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση, όπως η οστεοπόρωση και η υπέρταση, θεραπευτικό πλάνο για την ανακούφιση όλων των δυσάρεστων συμπτωμάτων, κατάλληλη πληροφόρηση και ψυχολογική υποστήριξη, ώστε να κατανοήσετε και να αντιμετωπίσετε καλύτερα αυτό το στάδιο της ζωής σας.