Όσα πρέπει να ξέρει μια έφηβη για τη γυναικολογική της υγεία
Η εφηβεία είναι μια χρονική περίοδος όπου τα παιδιά υφίστανται πολλές αλλαγές, οδεύοντας στο δρόμο προς την ενηλικίωση. Στα κορίτσια, η έναρξη της ανάπτυξης του στήθους και η πρώτη περίοδος σηματοδοτούν την αρχή, δημιουργώντας πολλά ερωτήματα αρκετή αμηχανία σε σχέση με το σώμα τους. Γι αυτό είναι σημαντικό κάθε έφηβη να μάθει όλα όσα είναι απαραίτητα, ώστε να κατανοήσει το σώμα της και να μπορεί να προστατεύει τη γυναικολογική της υγεία.
Παρακάτω έχω συγκεντρώσει τις σημαντικότερες γνώσεις που χρειάζεται να έχει μια έφηβη:
Γυναικεία ανατομία
Η βάση όλων γνώσεων που πρέπει να έχει μια έφηβη σε σχέση με τη γυναικολογική της υγεία είναι η γνώση του σώματος της. Η γνώση της ανατομίας των γεννητικών οργάνων αποτελεί τη βάση της κατανόησης του τρόπου που λειτουργεί το σώμα της και κατά συνέπεια την αντίληψη τυχόν προβλημάτων.
Εξωτερικά, τα γεννητικά όργανα ονομάζονται αιδοίο. Το αιδοίο περιλαμβάνει:
- Το εφηβαίο, το δέρμα στο μπροστινό μέρος, οπού και αναπτύσσεται τριχοφυΐα
- Τα μεγάλα και τα μικρά χείλη, τα οποία καλύπτουν και προστατεύουν τον κόλπο
- Την κλειτορίδα, την ¨κορυφή¨ του ευαίσθητου οργάνου που είναι υπεύθυνο για τον γυναικείο οργασμό και βρίσκεται πριν από το άνοιγμα του κόλπου
- Την ουρήθρα
- Το άνοιγμα του κόλπου
Εσωτερικά, τα γεννητικά όργανα περιλαμβάνουν:
- Τον κόλπο, ο οποίος είναι ένας μακρύς σωλήνας από μύες και δέρμα και συνδέει το εξωτερικό του σώματος με την μήτρα. Ο κόλπος επιτελεί 3 λειτουργίες: υποδέχεται το πέος κατά τη διάρκεια του σεξ, επιτρέπει στο αίμα της περιόδου να αποβληθεί από το σώμα και αποτελεί τη δίοδο εξόδου του εμβρύου στον τοκετό.
Στην είσοδο του κόλπου υπάρχει ένα πολύ λεπτό κομμάτι ιστού, ο υμένας, ο οποίος στην πορεία εκτείνεται ή σπάει είτε μετά από την πρώτη διείσδυση του πέους, είτε νωρίτερα, είτε αργότερα, ανάλογα με την ελαστικότητά του και για ποικίλους λόγους (αθλητισμός, τραυματισμοί, αυτοϊκανοποίηση, κ.ά.).
- Τον τράχηλο της μήτρας, ο οποίος βρίσκεται στο βάθος και συνδέει το σώμα της μήτρας με τον κόλπο
- Τη μήτρα, το όργανο μέσα στο οποίο αναπτύσσεται το έμβρυο σε περίπτωση εγκυμοσύνης
- Τις ωοθήκες, δυο όργανα που βρίσκονται δεξιά και αριστερά της μήτρας σε σχήμα αμυγδάλου, μέσα στις οποίες αναπτύσσονται τα ωάρια
- Τις σάλπιγγες, οι οποίες αγκαλιάζουν και συνδέουν τις ωοθήκες με τη μήτρα επιτρέποντας τη γονιμοποίηση του ωαρίου
Περίοδος και PMS
Η περίοδος, υπό φυσιολογικές συνθήκες έρχεται κάθε 22-35 ημέρες και διαρκεί από 3 έως 8 ημέρες. Ξεκινάει στην εφηβεία, μεταξύ 10-18 ετών, με μέσο όρο έναρξης τα 12 έτη. Κατά τις 2 πρώτες ημέρες, αποβάλλεται μεγαλύτερη ποσότητα αίματος και το χρώμα των εκκρίσεων είναι κόκκινο, ενώ τις επόμενες ημέρες μπορεί το χρώμα να είναι ροζ, καφέ ή μαύρο.
Η περίοδος συνοδεύεται συνήθως από συμπτώματα όπως πόνο στην κοιλιά, αδυναμία και πρήξιμο στην κοιλιακή περιοχή. Τα συμπτώματα αυτά συνήθως είναι διαχειρίσιμα. Αν είναι πολύ έντονα, δυσκολεύοντας την καθημερινότητα της έφηβης, μπορεί να αποτελούν ένδειξη για κάποια διαταραχή περιόδου. Είναι απαραίτητο να σημειωθεί ότι ο πόνος της περιόδου δεν είναι φυσιολογικό να είναι τόσο έντονος που να εμποδίζει την έφηβη να ζει την καθημερινότητά της.
Διάβασε περισσότερα για τις διαταραχές περιόδου ΕΔΩ
Επιπροσθέτως, δεν είναι σπάνιο έφηβες και γυναίκες να βιώνουν συμπτώματα στο χρονικό διάστημα μεταξύ ωορρηξίας και έναρξης της περιόδου που είναι είτε σωματικά, είτε συναισθηματικά. Αυτό ονομάζεται Προεμμηνορρυσιακό Σύνδρομο (PMS) και εμφανίζεται σε 3 στις 4 γυναίκες.
Διάβασε περισσότερα για το Προεμμηνορρυσιακό Σύνδρομο (PMS) ΕΔΩ
Γυναικολογικές παθήσεις
Οι διαταραχές περιόδου είναι πιθανό να οφείλονται σε κάποια γυναικολογική πάθηση. Οι πιο συνηθισμένες παθήσεις, τις οποίες είναι καλό μια έφηβη να γνωρίζει, είναι η ενδομητρίωση, τα ινομυώματα, το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS), οι πολύποδες μήτρας και λοιμώξεις όπως τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ).
Διάβασε περισσότερα για την ενδομητρίωση ΕΔΩ
Διάβασε περισσότερα για τα ινομυώματα ΕΔΩ
Διάβασε περισσότερα για το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών ΕΔΩ
Διάβασε περισσότερα για τους πολύποδες μήτρας ΕΔΩ
Διάβασε περισσότερα για τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα ΕΔΩ
Εξίσου σημαντική είναι η γνώση σχετικά με τον καρκίνο του μαστού. Ο γυναικολόγος μπορεί να παρέχει την κατάλληλη πληροφόρηση και συμβουλευτική, ώστε να γνωρίζει η έφηβη τι είναι φυσιολογικό στην ανατομία των μαστών, πώς να κάνει αυτοψηλάφηση και τι πρέπει να προσέχει.
Τέλος, το Ελληνικό Σύστημα Υγείας παρέχεται δωρεάν το εμβόλιο για τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), ο οποίος προστατεύει ενάντια σε στελέχη του ιού που προκαλούν καρκίνο, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Το εμβόλιο παρέχεται σε κορίτσια και αγόρια 9-18 ετών.
Υγιεινή ευαίσθητης περιοχής
Η υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής του αιδοίου είναι εξαιρετικά σημαντική για τη γυναικολογική υγεία και ιδιαίτερα για τις κολπικές λοιμώξεις. Για τη σωστή φροντίδα της, χρειάζεται προσοχή τόσο στο μπάνιο και τον καθαρισμό, ιδίως στην περίοδο, όσο και στο είδος των εσωρούχων και ρούχων που φορούν οι έφηβες.
Διάβασε περισσότερες συμβουλές ΕΔΩ
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι κολπικές εκκρίσεις, πέραν από τις ημέρες της περιόδου αποτελούν μια φυσιολογική και καθημερινή λειτουργία του γυναικείου σώματος και δε σημαίνουν ότι υπάρχει έλλειψη καθαριότητας. Αν όμως έχουν άσπρο, γκρί, πράσινο ή κίτρινο χρώμα, τότε μπορεί να υποδεικνύουν την ύπαρξη κάποιας λοίμωξης, όπως η βακτηριακή κολπίτιδα ή η μυκητιασική κολπίτιδα.
Διάβασε περισσότερα για τις κολπικές εκκρίσεις ΕΔΩ
Σεξουαλικότητα
Η εφηβεία σηματοδοτεί και την ανακάλυψη της σεξουαλικότητας. Ως εκ τούτου, σε αυτή την ηλικία είναι σκόπιμο να μαθαίνουν οι έφηβες για τη σωστή αντισύλληψη, την προστασία από ΣΜΝ, όπως επίσης και τη σημαντικότητα της συναίνεσης στο χτίσιμο υγιών σχέσεων.