Εγκυμοσύνη και Ενδομητρίωση
Αν έχεις διαβάσει έγκυρα άρθρα για την ενδομητρίωση, ή αν πάσχεις από αυτή, σίγουρα θα έχεις ακούσει ότι η επηρεάζει τη γυναικεία γονιμότητα. Και πράγματι, η ενδομητρίωση πέρα από τα πολύ έντονα συμπτώματα και τον πόνο που δημιουργεί στις πάσχουσες, δημιουργεί εμπόδια στο δρόμο προς μια εγκυμοσύνη. Παράλληλα, παρόλο που είναι δυνατό μια γυναίκα με ενδομητρίωση να μείνει έγκυος και να γεννήσει με ασφάλεια, η ενδομητρίωση μπορεί δυνητικά να αυξήσει τον κίνδυνο προβλημάτων στην εγκυμοσύνη.
Πώς επηρεάζει η ενδομητρίωση τη γονιμότητα;
Η γενεσιουργός αιτία της ενδομητρίωσης είναι το γεγονός ότι ιστός, παρόμοιος με αυτόν του ενδομήτριου, που βρίσκεται στο εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας και διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στον κύκλο της περιόδου, μπορεί να αναπτυχθεί σε άλλα σημεία των αναπαραγωγικών οργάνων ή και σε άλλα όργανα.
Από πρακτικής άποψης, αν αναπτυχθεί ιστός ενδομητρίωσης μέσα στις ωοθήκες ή τις σάλπιγγες, εμποδίζει τη διαδρομή του ωαρίου ή την εμφύτευση του, αφού έχει γονιμοποιηθεί. Υπάρχει και το ενδεχόμενο οι ιστοί της ενδομητρίωσης να έχουν μεγαλώσει και αναπτυχθεί σε τέτοιο βαθμό που να έχουν δημιουργήσει βλάβες στα αναπαραγωγικά όργανα. Επιπλέον, οι ορμονικές διαφορές και η φλεγμονές που υπάρχουν μπορεί να δημιουργούν ένα εχθρικό περιβάλλον. Αυτό το περιβάλλον δεν επιτρέπει στο σπέρμα να επιβιώσει, στο ωάριο να γονιμοποιηθεί ή στο έμβρυο να μεγαλώσει σωστά.
Μπορώ να μείνω έγκυος αν έχω ενδομητρίωση;
Η ύπαρξη ενδομητρίωσης σίγουρα δε σημαίνει ότι η πάσχουσα δε μπορεί να μείνει έγκυος. Μπορεί, όμως, να σημαίνει ότι μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος ή να είναι δυσκολότερο να επιτευχθεί μια εγκυμοσύνη με φυσιολογικό τρόπο. Αντίστοιχα, κάποιες γυναίκες μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν τεχνικές και μέσα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και εξωσωματικής γονιμοποίησης, ώστε να πετύχουν το σκοπό τους, αν υπάρχουν εμπόδια για τη φυσιολογική σύλληψη. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να χρησιμοποιηθούν τεχνικές όπως κατάψυξη ωαρίων, ενδομήτρια σπερματέγχυση (IUI), εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF), μίνι εξωσωματική γονιμοποίηση (Mini IVF) και ετερόλογη γονιμοποίηση με δωρεά ωαρίων ή σπέρματος.
Τι πρέπει να γνωρίζω ως έγκυος με ενδομητρίωση;
Μια έγκυος με ενδομητρίωση, ανάλογα βέβαια με τα κλινικά ευρήματα της ενδομητρίωσης και τη γενικότερη κατάσταση της υγείας της έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να βιώσει προβλήματα ή επιπλοκές στην εγκυμοσύνη ή τον τοκετό. Σε κάποιες σοβαρές περιπτώσεις ενδομητρίωσης η εγκυμοσύνη μπορεί να χαρακτηριστεί ως κύηση υψηλού κινδύνου.
Μια έγκυος με ενδομητρίωση έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να βιώσει:
- Αποβολή
- Προεκλαμψία
- Πρόωρο τοκετό, δηλαδή τοκετό πριν από την 37η εβδομάδα εγκυμοσύνης
- Προβλήματα στον πλακούντα όπως προδρομικό πλακούντα (ανάπτυξη του πλακούντα στο κατώτερο τμήμα της μήτρας κοντά στον τράχηλο)
- Τοκετό με καισαρική τομή
Θεραπείες ενδομητρίωσης και εγκυμοσύνη: Μπορούν να συνδυαστούν;
Η θεραπευτική αγωγή για την ενδομητρίωση συνήθως περιλαμβάνει λήψη φαρμακευτικής αγωγής (ορμονική θεραπεία) και χειρουργική αφαίρεση του ιστού. Καμία από τις δυο θεραπείες δε συνίστανται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επιπλέον, η φαρμακευτική αγωγή για την ενδομητρίωση που σχετίζεται με τη ρύθμιση της περιόδου όπως τα αντισυλληπτικά χάπια, μπορεί να δυσκολέψει περαιτέρω τη σύλληψη. Συνεπώς, αν υπάρχει πρόθεση τεκνοποίησης χρειάζεται να διακοπεί.
Πριν από τη σύλληψη, ωστόσο, υπάρχει μέριμνα που μπορεί να ληφθεί για την ενίσχυση της γονιμότητας και την αύξηση των πιθανοτήτων σύλληψης πριν το ζευγάρι ξεκινήσει να έχει ελεύθερες επαφές. Ένας εξειδικευμένος γυναικολόγος στην ενδομητρίωση μπορεί να προτείνει την χειρουργική αφαίρεση με λαπαροσκόπηση ή με ρομποτική χειρουργική. Με αυτές τις τεχνικές, η ανάρρωση είναι ταχύτερη, ενώ υπάρχει πολύ μειωμένη πιθανότητα πυελικών συμφύσεων που μπορεί να επιδεινώσουν τη γονιμότητα. Επιπλέον, μπορεί να προτείνει ένα ολιστικό πλάνο θεραπείας της ενδομητρίωσης και να συνταγογραφήσει συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή για τη βελτίωση της γονιμότητας. Σε αυτή την περίπτωση η γυναίκα και το ζευγάρι πρέπει να είναι προετοιμασμένοι ότι πρέπει να δώσουν χρόνο και να έχουν υπομονή, ώστε η διαδικασία της ανάρρωσης να έχει ολοκληρωθεί πριν ξεκινήσουν να έχουν ελεύθερες επαφές ή να προχωρήσουν σε τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Επηρεάζει η εγκυμοσύνη τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης;
Δεν υπάρχουν επαρκή αξιόπιστα στοιχεία από έρευνες, ώστε να μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα πως και σε ποιο βαθμό επηρεάζει η εγκυμοσύνη τα συμπτώματα της εγκυμοσύνης. Κάποιες γυναίκες βιώνουν μείωση της έντασης των συμπτωμάτων και του πόνου, ακόμα και σμίκρυνση των ιστών της ενδομητρίωσης, εξαιτίας της αύξησης των επιπέδων της προγεστερόνης στον οργανισμό. Άλλες γυναίκες δεν αναγνωρίζουν καμία ουσιαστική διαφορά στα συμπτώματα, ενώ κάποιες βιώνουν επιδείνωση των συμπτωμάτων, εξαιτίας της διόγκωσης της μήτρας, η οποία συμπαρασύρει περιβάλλοντες ενδομητρικούς ιστούς, όσο προχωράει η εγκυμοσύνη.
Η αλήθεια είναι ότι κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Το τι θα συμβεί εξαρτάται από τις θέσεις που υπάρχει ιστός ενδομητρίωσης και την έκταση που αυτός καταλαμβάνει, τη φυσιολογική παραγωγή ορμονών στην εγκυμοσύνη και τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνεται το σώμα σε όλες αυτές τις αλλαγές.
Συμπερασματικά, η επίτευξη μιας υγιούς εγκυμοσύνης και η απόκτηση ενός υγιούς μωρού είναι δυνατή και συμβαίνει συχνά. Μολαταύτα, κάθε εγκυμοσύνη είναι διαφορετική και εξαρτάται από τη θέση και την έκταση της ενδομητρίωσης, την ένταση των συμπτωμάτων και τη γενικότερη κατάσταση της υγείας της μέλλουσας μητέρας, συμπεριλαμβανομένης και της ψυχολογικής κατάστασης. Ανάλογα με αυτά, μπορεί να απαιτείται στενότερη και συχνότερη παρακολούθηση και διαγνωστικές εξετάσεις καθόλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή και συγκεκριμένες οδηγίες από τον γιατρό.
