Πρωτόγαλα: Ένας φυσικός υγρός χρυσός

 

Οι περισσότεροι άνθρωποι δε γνωρίζουν τι είναι το πρωτόγαλα μέχρι να έρθει στη ζωή τους μια εγκυμοσύνη (δική τους, της συντρόφου τους ή κάποιου οικείου συγγενικού ή φιλικού προσώπου) ή πιο συγκεκριμένα ο τοκετός και ο θηλασμός. Κι όμως, το πρωτόγαλα είναι μια από τις πιο φυσικές διαδικασίες που συμβαίνει στις γυναίκες μετά τον τοκετό, ξεκινώντας την παραγωγή του μητρικού γάλακτος.

Τι είναι το πρωτόγαλα;

Το πρωτόγαλα είναι η πρώτη μορφή μητρικού γάλακτος που απελευθερώνεται από τους μαστικούς αδένες μετά τον τοκετό. Είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και έχει υψηλή περιεκτικότητα σε αντισώματα και αντιοξειδωτικά, κατάλληλα για τη δημιουργία και ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος ενός νεογέννητου. Το πρωτόγαλα έχει πιο παχύρρευστη και συμπυκνωμένη σύσταση και πιο κίτρινο χρώμα από το μητρικό γάλα. Παράγεται περίπου μέχρι και την πέμπτη ημέρα μετά τον τοκετό.

 

Ιδιότητες και οφέλη πρωτογάλακτος: Ένας φυσικός υγρός χρυσός

Το πρωτόγαλα, εξαιτίας των μοναδικών ιδιοτήτων του ονομάζεται και «υγρός χρυσός». Τα οφέλη στην υγεία και τη θωράκιση του οργανισμού των νεογνών είναι πολύ σημαντικά. Πιο συγκεκριμένα το πρωτόγαλα:

• Χτίζει ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα, εξαιτίας της υψηλής περιεκτικότητάς του σε αντισώματα (ανοσοσφαιρίνη) και λευκά αιμοσφαίρια.
• Προλαμβάνει τον ίκτερο.
• Δημιουργεί μια σκληρή επίστρωση στο στομάχι και το έντερο του νεογέννητου, εμποδίζοντας τη δράση των μικροβίων και αποτρέποντας τη φλεγμονή, καθώς περιέχει λακτοφερίνη, πρωτεΐνη που βοηθά στην πρόληψη των μολύνσεων.
• Λειτουργεί ως καθαρτικό και βοηθά το νεογνό να κάνει την πρώτη του κένωση (μηκώνιο).
• Παρέχει απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για τη σωστή ανάπτυξη του εγκεφάλου, των ματιών και της καρδιάς.
• Περιέχει υψηλά επίπεδα πρωτεϊνών, αλάτων, λιπαρών και βιταμινών όπως:
  • Βιταμίνη Α, που διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην όραση, το δέρμα και το ανοσοποιητικό σύστημα
  • Μαγνήσιο, το οποίο υποστηρίζει την καρδιά και τα οστά
  • Χαλκό και ψευδάργυρο, που υποστηρίζουν επίσης το ανοσοποιητικό
• Αποτελεί την τέλεια τροφή για το νεογνό, η οποία αφομοιώνεται εύκολα.
• Βοηθά στην πρόληψη της υπογλυκαιμίας στο αίμα στα νεογνά.

 

Πρωτόγαλα στην εγκυμοσύνη

Το πρωτόγαλα αρχίζει να παράγεται μεταξύ 12ης και 18ης εβδομάδας εγκυμοσύνης. Σε μερικές περιπτώσεις, μπορεί να παρατηρηθεί διαρροή πρωτογάλακτος από το στήθος ήδη από το 2ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης (συνήθως ορατή ως μια λεπτή ξεραμένη κίτρινη κρούστα) και πιο έντονα από την 37η εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Σπάνια, μπορεί η διαρροή να είναι τόσο μεγάλη, ώστε να χρειάζεται η χρήση επιθεμάτων, ή και να γίνει άντληση, χρησιμοποιώντας τα χέρια με μαλακές κινήσεις. Ωστόσο, μια τέτοια διαρροή δε σημαίνει ότι επίκειται τοκετός.

 

Η συμβολή του πρωτογάλακτος στο θηλασμό

Η ροή του πρωτογάλακτος από τις θηλές είναι ιδανική για την έναρξη του θηλασμού: είναι αργή, δίνοντας αρκετό χρόνο εξάσκησης, ώστε το μωρό σας να μάθει να θηλάζει, δηλαδή να πιπιλάει, να καταπίνει και να αναπνέει ταυτόχρονα.

Το πρωτόγαλα είναι το πρώτο στάδιο του μητρικού γάλακτος. Οι περισσότερες γυναίκες παράγουν από μια κουταλιά της σούπας έως και 25 γραμμάρια πρωτόγαλα μέσα στις πρώτες 24 ώρες από τον τοκετό και συνεχίζουν να παράγουν από 1 ως 4 κουταλάκια του γλυκού πρωτόγαλα καθημερινά. Η παραγωγή του αυξάνεται σταδιακά μέχρι να αρχίσει να παράγεται το μεταβατικό γάλα, το δεύτερο στάδιο του μητρικού γάλακτος, περίπου τέταρτη ημέρα μέχρι και τη δεύτερη εβδομάδα μετά τον τοκετό. Τέλος, μετά τη δεύτερη εβδομάδα μέχρι και το τέλος του θηλασμού παράγεται το ώριμο γάλα.

Το πρωτόγαλα και το ώριμο γάλα έχουν σημαντικές διαφορές στη σύσταση και την περιεκτικότητά τους: Το πρωτόγαλα περιέχει δύο φορές περισσότερη πρωτεΐνη, τέσσερις φορές περισσότερο ψευδάργυρο, χαμηλότερη περιεκτικότητα σε λίπος και σάκχαρα και φυσικά, είναι πιο παχύ και πιο κίτρινο.