Αναρρώνοντας από φυσιολογικό τοκετό

Η περίοδος της ανάρρωσης από έναν τοκετό ονομάζεται λοχεία, ενώ σύμφωνα με την πιο σύγχρονη ιατρική γνώση, το πρώτο τρίμηνο μετά τον τοκετό ονομάζεται 4ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.
Για τις γυναίκες που γεννούν με φυσιολογικό τοκετό, η ανάρρωση από αυτόν περιλαμβάνει 3 στάδια, κατά τα οποία βιώνουν διάφορες σωματικές δυσκολίες όπως η αιμορραγία (λόχια), η φροντίδα πιθανών ραμμάτων και η γενικότερη επαναφορά του σώματός τους στην προηγούμενη του κατάσταση, ενώ παράλληλα φροντίζουν ένα μικροσκοπικό πλασματάκι που χρειάζεται την προσοχή τους 24ώρες το 24ωρο.
Τι πρέπει να περιμένει μια νέα μητέρα κατά την ανάρρωσή της από φυσιολογικό τοκετό; Ενημερωθείτε συνοπτικά, διαβάζοντας παρακάτω:
Στάδια ανάρρωσης από τον τοκετό
Οι επαγγελματίες υγείας κατηγοριοποιούν την ανάρρωση από τοκετό σε 3 στάδια:
- Το πρώτο στάδιο (acute phase) αφορά το πρώτο 24ωρο μετά τον τοκετό. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό χρονικό όριο, μέσα στο οποίο οι λεχώνες παρακολουθούνται στενά από το ιατρικό προσωπικό του μαιευτηρίου, καθώς υπάρχει πιθανότητα να εμφανιστεί κάποια επείγουσα ιατρική κατάσταση, όπως η προεκλαμψία, αιμορραγία, θρόμβωση, κ.ά.
- Το δεύτερο στάδιο (subacute phase) ξεκινάει από το πρώτο 24ώρο μετά τον τοκετό και διαρκεί μέχρι την 6η εβδομάδα. Σε αυτό το στάδιο, το σώμα έχει ξεκινήσει τη διαδικασία επαναφοράς του, ωστόσο χρειάζεται ακόμα πολλή προσοχή. Η επάνοδος στην καθημερινή ρουτίνα πρέπει να γίνεται σταδιακά, τηρώντας τις οδηγίες του ιατρικού προσωπικού, όσον αφορά την προσωπική υγιεινή, τη φροντίδα τυχόν ραμμάτων, κλπ. Η επιλόχειος κατάθλιψη μπορεί να εμφανιστεί σε αυτό το στάδιο.
- Το τρίτο στάδιο (delayed phase) ξεκινάει από τις 6 εβδομάδες και διαρκεί μέχρι και τους 6 μήνες μετά τον τοκετό. Αυτό είναι το χρονικό διάστημα όπου γίνονται εμφανείς οι σωματικές αλλαγές, καθώς το σώμα σταδιακά επιστρέφει στην πρότερή του κατάσταση.
Αιμορραγία και κολπικές εκκρίσεις (λόχια)
Μετά τη γέννηση του μωρού της, κάθε γυναίκα βιώνει τα λόχια, δηλαδή τη φυσιολογική αιμορραγία μετά τον τοκετό, η οποία είναι η διαδικασία με την οποία ο οργανισμός αποβάλλει όλα τα εναπομείναντα υγρά, ενώ αναρρώνει. Η αιμορραγία της λοχείας είναι εκτεταμένη τις πρώτες 3 με 10 ημέρες και θυμίζει μια πολύ έντονη περίοδο. Με το πέρασμα των ημερών η ποσότητα σιγά σιγά μειώνεται και το χρώμα των κολπικών εκκρίσεων αλλάζει από βαθύ κόκκινο σε ανοιχτό κόκκινο και έπειτα σε ροζ, καφέ ή ανοιχτό κίτρινο. Ωστόσο, μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 6 εβδομάδες.
Είναι φυσιολογικό η αιμορραγία να είναι πιο έντονη ή και να υπάρχουν πόνοι περιόδου όταν υπάρχει σωματική δραστηριότητα ή κατά το θηλασμό, αφού ο θηλασμός βοηθάει τη μήτρα να συσπάται, επιστρέφοντας σιγά σιγά στο αρχικό της μέγεθος. Για τα λόχια υπάρχουν στην αγορά ειδικές σερβιέτες λοχείας, οι οποίες έχουν μεγαλύτερη απορροφητικότητα.
Φροντίδα πιθανών ραμμάτων
Μετά το φυσιολογικό τοκετό, υπάρχει η πιθανότητα να χρειαστούν ράμματα, εάν προκύψει ρήξη περινέου (τραυματισμός στον ιστό γύρω από τον κόλπο και τον πρωκτό, ο οποίος μπορεί να συμβεί κατά τον τοκετό) ή να χρειαστεί να γίνει περινεοτομή [τομή στην περιοχή μεταξύ του κόλπου και του πρωκτού (περίνεο), η οποία επιτρέπει στο μωρό να περάσει με ασφάλεια από τον κόλπο].
Τα ράμματα που χρησιμοποιούνται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ειδικά και απορροφήσιμα από τον οργανισμό, μέσα σε 15-20 ημέρες. Στο διάστημα αυτό, χρειάζεται να ακολουθηθούν συγκεκριμένες οδηγίες για τη φροντίδα και τον καθαρισμό της περιοχής, οι οποίες δίνονται πριν από την έξοδο από το μαιευτήριο. Συνοπτικά χρειάζεται η περιοχή να καθαρίζεται απαλά με ζεστό νερό και να στεγνώνεται πολύ καλά, ιδιαίτερα μετά τη χρήση της τουαλέτας και την αλλαγή των ειδικών σερβιετών λοχείας. Το ευτύχημα είναι ότι η περιοχή του περινέου είναι πλούσια σε αιμοφόρα αγγεία και για αυτό το λόγο επουλώνεται πολύ γρηγορότερα από άλλα σημεία του σώματος.
Επιπλέον, την επούλωση μπορεί να βοηθήσει η ξεκούραση σε ξαπλωτή θέση ανάσκελα ή στο πλάι. Όταν χρειάζεται η καθιστή θέση, προτείνεται να χρησιμοποιείται ένα μικρό μαξιλάρι ή μια μικρή τυλιγμένη πετσέτα κάτω από κάθε γλουτό, ώστε να μην πιέζεται η περιοχή. Τέλος, συστήνεται η εφαρμογή πάγου τυλιγμένου σε πετσέτα στην περιοχή για λίγα λεπτά.
Διάβασε περισσότερα για την περινεοτομή και τη ρήξη περινέου
Συμβουλές για τη χρήση της τουαλέτας
Μετά από την ένταση του φυσιολογικού τοκετού, πολλές γυναίκες φοβούνται να χρησιμοποιήσουν την τουαλέτα. Αυτό προκύπτει αφενός επειδή κατά κανόνα υπάρχει δυσκοιλιότητα τις πρώτες μέρες και παράλληλα μπορεί να μην επανέλθει αμέσως η αίσθηση της ανάγκης για ούρηση, και αφετέρου επειδή μπορεί να υπάρχουν ράμματα. Έτσι δημιουργείται αβεβαιότητα για το αν και κατά πόσο μπορούν να σφιχτούν, πώς θα καθαριστούν σωστά μετά κλπ. Στην περίπτωση της αφόδευσης, μια οδηγία που μπορεί να βοηθήσει είναι να κρατούν μια γάζα ή μια σερβιέτα λοχείας πάνω από τα ράμματα, ασκώντας ελάχιστη πίεση, ώστε να νιώθουν μεγαλύτερη σταθερότητα και σιγουριά.
Κατά την περίοδο της ανάρρωσης και λόγω της χαλάρωσης των μυών της λεκάνης και του περινέου, είναι αρκετά σύνηθες να υπάρχει μια ελαφριά ακράτεια σε ξαφνικές κινήσεις, βήξιμο ή γέλιο. Αυτό βελτιώνεται σταδιακά ξεκινώντας ασκήσεις ενδυνάμωσης του πυελικού εδάφους που μπορεί να δώσει ο γυναικολόγος.
Έναρξη της περιόδου και πιθανότητες εγκυμοσύνης
Μετά από μια εγκυμοσύνη, η περίοδος συνήθως επανέρχεται στις 5-6 εβδομάδες μετά τον τοκετό, ενώ μπορεί να καθυστερήσει αν η μητέρα κάνει αποκλειστικό θηλασμό. Πρακτικά, είναι πιθανή μια εγκυμοσύνη ήδη από την 3η εβδομάδα μετά τον τοκετό, αφού ο κύκλος της περιόδου επανέρχεται στα φυσιολογικά. Κατά κανόνα συστήνεται η αποφυγή των σεξουαλικών επαφών το λιγότερο μέχρι τις 6 εβδομάδες, ίσως και περισσότερο, ανάλογα με το αν υπάρχουν ράμματα και πως προχωράει η επούλωσή τους.
