Τι είναι το 4ο τρίμηνο εγκυμοσύνης;

 

Το 4ο τρίμηνο εγκυμοσύνης ακούγεται αρχικά ως ένας οξύμωρος όρος. Τι ακριβώς σημαίνει το 4ο τρίμηνο εγκυμοσύνης, αφού η εγκυμοσύνη διαρκεί 9 μήνες;

Η εισαγωγή του όρου αποδίδεται στον παιδίατρο και συγγραφέα Harvey Karp, ο οποίος περιέγραψε την ιδέα στο βιβλίο του, “The Happiest Baby on the Block”. Η θεωρία του Karp είναι ότι οι άνθρωποι, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα θηλαστικά, συνεχίζουν να έχουν ανάγκη από φροντίδα, προσοχή και μετά τη γέννησή τους. Για παράδειγμα, τα περισσότερα θηλαστικά μπορούν να περπατήσουν αμέσως μετά τη γέννησή τους, ενώ οι άνθρωποι χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο για να αναπτύξουν την ικανότητα. Σύμφωνα με τον Karp, o λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι γεννιούνται νωρίς είναι επειδή, το μέγεθος τους κεφαλιού δεν θα επέτρεπε το φυσιολογικό τοκετό.

Τα νεογέννητα χρειάζονται χρόνο για να προσαρμοστούν στη ζωή έξω από τη μήτρα, η οποία τους προσέφερε ένα ζεστό και οικείο περιβάλλον. Έτσι, οι νέοι γονείς συχνά νιώθουν απροετοίμαστοι για τις ανάγκες που υπάρχουν σε μια καθημερινότητα με ένα νεογέννητο. Συναισθήματα κούρασης, εξάντλησης και άγχους αναμειγνύονται με τα πρωτόγνωρα συναισθήματα της γονεϊκότητας και, φυσικά, τα συναισθήματα που συνδέονται με την ανάρρωση και αποκατάσταση των μητέρων από τον φυσιολογικό τοκετό ή την καισαρική τομή.

Συνεπώς ο όρος 4ο τρίμηνο αποτελεί έναν όρο που μπορεί να αντικαταστήσει τον όρο λοχεία, περιλαμβάνοντας το σύνολο των ζητημάτων που αντιμετωπίζουν οι νέες μητέρες και οι νέοι γονείς κατά το τρίμηνο μετά τον τοκετό.

 

4ο τρίμηνο εγκυμοσύνης και νεογέννητο

Κατά τη διάρκεια των 3 πρώτων μηνών της ζωής του, ένα νεογέννητο μετατρέπεται από ένα μικροσκοπικό πλασματάκι που δεν μπορεί καν να σηκώσει το κεφάλι του σε ένα μωρό που κλαίει, χαμογελάει, μπουσουλάει και αντιδρά στα πάντα.

Ωστόσο, στην αρχή της ζωής του μπορεί να δει μόνο μέχρι λίγα εκατοστά μπροστά του, χωρίς να ξεχωρίζει απαραίτητα τα χρώματα. Μέσα στον πρώτο μήνα μπορεί να αναγνωρίσει τα πρόσωπα των γονιών ή των φροντιστών του. Όσον αφορά την κίνηση και τις αντιδράσεις, τα νεογέννητα λειτουργούν σε μεγάλο βαθμό με πρωτόγονα νεογέννητα αντανακλαστικά. Γι αυτούς του λόγους, τα νεογέννητα έχουν ανάγκη από συνεχή επίβλεψη και βοήθεια.

Φυσικά, κάθε νεογέννητο είναι διαφορετικό. Όλα περνούν την περίοδο προσαρμογής τους κατά το 4ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, είτε είναι ήρεμα, είτε όχι, επειδή προσπαθούν να επικοινωνήσουν με τους γονείς και τους φροντιστές τους τις ανάγκες τους.

• Κλάμα

Το κλάμα και η ανησυχία του νεογέννητου είναι πολύ συνηθισμένα κατά το 4ο τρίμηνο εγκυμοσύνης, καθώς είναι ο μόνος τρόπος που έχουν για να επικοινωνήσουν τις ανάγκες τους. Το κλάμα συνήθως αυξάνεται στις 5-6 εβδομάδες και είναι πιο συχνό το βράδυ. Μερικά μωρά εμφανίζουν κολικούς, οι οποίοι εντείνουν το κλάμα. Ωστόσο, όσο περνούν οι μέρες και όσο περισσότερο χρόνο αφιερώνουν οι γονείς και οι φροντιστές με το μωρό, σιγά σιγά μπορούν να διακρίνουν το λόγο του κλάματος.

• Μοτίβα ύπνου

Στην αρχή, είναι φυσιολογικό για ένα νεογέννητο να κοιμάται μεγάλο μέρος της ημέρας και να είναι ξύπνιο τη νύχτα. Αυτό σχετίζεται με το γεγονός ότι, όταν βρισκόταν μέσα στη μήτρα, κοιμόταν λόγω της κίνησης κατά τη διάρκεια της ημέρας και ξυπνούσε το βράδυ. Περίπου στις έξι εβδομάδες, τα νεογέννητα αρχίζουν να κοιμούνται περισσότερο το βράδυ. Παρόλα αυτά, τα μοτίβα του ύπνου εξακολουθούν να είναι ασταθή. Είναι απολύτως φυσιολογικό για το νεογέννητο να ξυπνάει συχνά τη νύχτα, γι αυτό και η καλύτερη συμβουλή είναι οι γονείς και ιδιαίτερα οι μητέρες να προσπαθούν να κοιμούνται όταν κοιμάται το μωρό τους.

• Φαγητό

Το στομάχι των νεογέννητων έχει μέγεθος ίσο με τη γροθιά τους, επομένως δε μπορούν να φάνε μεγάλες ποσότητες. Κατά τη διάρκεια του 4ου τριμήνου, ένα νεογέννητο τρώει κάθε μιάμιση έως τρεις ώρες, ακόμη και στη μέση της νύχτας, χωρίς να έχει πάντα  καθορισμένο πρόγραμμα. Αρχικά ο θηλασμός και η διατροφή των νεογέννητων μπορεί να γίνει εξαντλητική, αλλά σταθεροποιείται και γίνεται λιγότερο συχνή μετά τους 3 μήνες.

 

4ο τρίμηνο εγκυμοσύνης και μητέρα

Οι περισσότεροι άνθρωποι εστιάζουν στο τι συμβαίνει στα νεογέννητα κατά το 4ο τρίμηνο, αλλά οι μητέρες βιώνουν εξίσου πρωτόγνωρες εμπειρίες. Καταρχήν έρχονται αντιμέτωπες με τον τοκετό, την ανάρρωση και αποκατάσταση από αυτόν, ενώ ταυτόχρονα νιώθουν υπεύθυνες για έναν νέο άνθρωπο που έφεραν στη ζωή. Επιπλέον, έχουν να διαχειριστούν τη νέα καθημερινότητα τους και να προσαρμοστούν στο ρόλο της μητέρας.

Στο 4ο τρίμηνο, οι μητέρες μπορεί να νιώθουν πόνο, κράμπες και αιμορραγία, ενώ μπορεί να έχουν ράμματα ή ουλές, οι οποίες χρειάζονται προσοχή και φροντίδα για να επουλωθούν σωστά. Το σώμα αρχίζει να επανέρχεται με διαφορετικό ρυθμό για κάθε γυναίκα. Μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες ή και μήνες για να αισθανθεί μια γυναίκα το σώμα της φυσιολογικό. Επιπλέον, υπάρχει μια αναταραχή των ορμονών για τις πρώτες 10 ημέρες, μέχρι να επανέλθουν στα επίπεδα πριν από την εγκυμοσύνη. Αυτό μπορεί να προκαλέσει εναλλαγές στη διάθεση και αυτό που συχνά αποκαλείται “the baby blues”.

Παράλληλα, ο θηλασμός, αν αυτός είναι εφικτός στο 4ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, μπορεί να αποτελέσει μια επιπλέον πρόκληση. Διαβάστε περισσότερα για το θηλασμό στα άρθρα Συμβουλές φροντίδας των μαστών κατά το θηλασμό και 4 μύθοι και αλήθειες για το θηλασμό.

Αυτές οι ημέρες, όπου το νεογέννητο έχει συνεχείς ανάγκες είναι απολύτως φυσιολογικές και θα γίνουν πολύ γρήγορα μια ανάμνηση. Η γονεϊκότητα δεν είναι φτιαγμένη για να ασκείται μόνο από έναν άνθρωπο, επομένως οι νέες μητέρες πρέπει να θυμούνται ότι δεν είναι μόνες. Καταρχήν, συνοδοιπόρος είναι ο σύντροφος που έχουν επιλέξει να κάνουν μαζί οικογένεια και οφείλει να είναι ισότιμος συμμέτοχος σε όλη τη διαδικασία. Επιπλέον, μητέρα και γονείς πρέπει να θυμούνται ότι είναι απόλυτα φυσιολογικό να χρειάζονται και να ζητούν βοήθεια από συγγενείς, φίλους ή και επαγγελματίες που μπορούν να συμμετέχουν.