Καύσωνας και Εγκυμοσύνη

 

Ζούμε στην Ελλάδα, μια μεσογειακή χώρα με εύκρατο κλίμα, που όμως, όσο περνούν τα χρόνια, λόγω της κλιματικής αλλαγής, αντιμετωπίζουμε όλο και περισσότερη ζέστη το καλοκαίρι. Και, όσο πληθαίνουν οι ζεστές μέρες του καλοκαιριού, τόσο πληθαίνουν και οι ημέρες καύσωνα. Καθώς, λοιπόν, στατιστικά μιλώντας, ένα μεγάλο ποσοστό των γυναικών που ζουν στην Ελλάδα θα περάσουν κάποιους από τους μήνες της εγκυμοσύνης το καλοκαίρι, είναι πολύ πιθανόν να βρεθούν αντιμέτωπες με κάποιο κύμα καύσωνα στην εγκυμοσύνη τους.

 

Γιατί ο καύσωνας και οι υψηλές θερμοκρασίες επηρεάζουν περισσότερο τις εγκύους;

Όλοι οι άνθρωποι στον καύσωνα νιώθουμε αδύναμοι και μπορεί να έχουμε ζαλάδες. Αυτό συμβαίνει επειδή το σώμα μας προσπαθεί να διατηρήσει την ομοιόσταση, δηλαδή να κρατήσει τη θερμοκρασία του σώματος σε φυσιολογικά επίπεδα.

Μια εγκυμοσύνη είναι μια συνεχής διαδικασία σωματικών και συναισθηματικών αλλαγών, γι αυτό και ένας καύσωνας μπορεί να επηρεάσει μια έγκυο και να αποτελέσει ένα δυνητικό κίνδυνο. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι γυναίκες είναι περισσότερο επιρρεπείς, επειδή ζεσταίνονται ευκολότερα, ενώ παράλληλα οι καρδιακοί παλμοί τους είναι επίσης υψηλότεροι από το φυσιολογικό. Επιπλέον, οι έγκυες είναι πιο ευάλωτες στην πτώση της αρτηριακής τους πίεσης και στην αφυδάτωση.

 

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από την έκθεση των εγκύων σε υψηλές θερμοκρασίες; 

Ένας καύσωνας αυξάνει την έκθεση των εγκύων σε υψηλές θερμοκρασίες. Ως αποτέλεσμα υπάρχει κίνδυνος να πάθουν:

• Κράμπες λόγω ζέστης

Διαρκούν περισσότερο από τις βραδινές κράμπες και επιδεινώνονται αν υπάρχει αφυδάτωση ή εξάντληση. Παρόλα αυτά δεν είναι επικίνδυνες.

• Αφυδάτωση

Όταν το σώμα χάνει περισσότερα υγρά από όσα προσλαμβάνει, επειδή δεν καταναλώνει αντίστοιχη ποσότητα υγρών με αυτή που αποβάλλεται από το σώμα, μπορεί να υπάρξει αφυδάτωση. Η αφυδάτωση μπορεί να προξενήσει μειωμένη ροή αίματος στον πλακούντα,  αυξημένη δραστηριότητα της μήτρας και να αυξήσει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού.

• Θερμική καταπόνηση 

Μπορεί να οδηγήσει σε θερμοπληξία, η οποία είναι επικίνδυνη και μερικές φορές είναι δύσκολο να εντοπιστεί, καθώς τα συμπτώματα της είναι συνηθισμένα στις εγκύους (π.χ. ναυτία και κράμπες)

• Θερμοπληξία

Αν η θερμική καταπόνηση είναι παρατεταμένη, μπορεί να συμβεί θερμοπληξία. Η θερμοπληξία μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την έγκυο και κατά συνέπεια και το έμβρυο.

 

Συμπτώματα θερμικής καταπόνησης και θερμοπληξίας στην εγκυμοσύνη

Τα συμπτώματα που μπορεί να υποδεικνύουν θερμική καταπόνηση ή θερμοπληξία είναι:

• Κούραση
• Ζαλάδα ή σύγχυση
• Λιποθυμία
• Έντονη εφίδρωση ή αδυναμία παραγωγής ιδρώτα
• Αδύναμος ή γρήγορος παλμός
• Κράμπες στα χέρια, τα πόδια ή το στομάχι
• Πονοκέφαλος
• Ναυτία ή και εμετός
• Ταχυκαρδία και λαχάνιασμα
• Πυρετός πάνω από 38ο C
• Έντονη δίψα
• Απώλεια της όρεξης και αίσθημα αδιαθεσίας
• Διαφορά στην αίσθηση και όψη του δέρματος (χλώμιασμα, ανατριχίλα, κ.ά)
• Δροσερό, υγρό δέρμα με εξογκώματα χήνας
• Μπερδεμένη ομιλία

 

Πώς μπορεί να προστατευτεί μια έγκυος από τον καύσωνα; 

Τις μέρες του καύσωνα οι έγκυες μπορούν να ακολουθήσουν τις συμβουλές που έχω δώσει στο άρθρο Εγκυμοσύνη τους καλοκαιρινούς μήνες. Τι πρέπει να προσέξω;. Οι συμβουλές αγγίζουν ζητήματα όπως:

 

• Διατροφή

Χρειάζεται αύξηση της κατανάλωσης του νερού, περίπου στα 8-10 ποτήρια νερού την ημέρα. Μια καλή ιδέα είναι να υπάρχει πάντα ένα μπουκαλάκι νερό στην τσάντα της εγκύου, αλλά και στο κομοδίνο για τον ύπνο. Τα γεύματα χρειάζονται αναπροσαρμογή, ώστε να είναι πιο ελαφριά, χωρίς όμως να αποκλείονται βασικά θρεπτικά συστατικά.

 

• Σωματική άσκηση

Συνίσταται μείωση της σωματικής άσκησης, η οποία να γίνεται είτε νωρίς το πρωί, είτε αργά το απόγευμα, ιδανικά σε εσωτερικό χώρο με ελεγχόμενη θερμοκρασία.

 

• Προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία

Στην εγκυμοσύνη το δέρμα είναι πολύ ευαίσθητο, λόγω της αυξημένης παραγωγής μελανίνης. Γι αυτό οι έγκυες χρειάζεται να αποφεύγουν την άμεση επαφή με τον ήλιο και να φορούν αντιηλιακό, με υψηλό δείκτη προστασίας (30 ή 50 SPF) σε κάθε έξοδο ή δραστηριότητα. Συμπληρωματικά φορέστε γυαλιά ηλίου, φαρδύ καπέλο και ανοιχτόχρωμα, άνετα και με χαλαρή εφαρμογή ρούχα.

 

• Παραμονή σε εσωτερικούς χώρους

Αν η εξωτερική θερμοκρασία είναι ιδιαίτερα υψηλή, συνίσταται οι έγκυες να παραμένουν όσο το δυνατό περισσότερο σε εσωτερικούς χώρους με κλιματισμό, ιδιαίτερα από τις 10 π.μ. έως τις 4 μ.μ. Αν αυτό δε είναι δυνατό, προτείνονται συχνά διαλείμματα σε χώρους με ελεγχόμενη θερμοκρασία.

 

• Ανακούφιση από τη ζέστη

Μια μικρή βρεγμένη ή κρύα πετσέτα στους καρπούς, το λαιμό, το κεφάλι ή τις μασχάλες μπορεί να σας βοηθήσει το σώμα να δροσιστεί γρηγορότερα. Το ίδιο μπορεί να προσφέρει και ένα σπρέι γεμάτο με νερό και τα συχνά ντουζ με νερό μέτριας θερμοκρασίας.

 

• Τα ούρα είναι πολύτιμος βοηθός!

Το χρώμα των ούρων μπορεί να υποδείξει άμεσα αν υπάρχει κίνδυνος αφυδάτωσης. Αν τα ούρα είναι λίγο σκουρότερα από συνήθως, χρειάζεται να αυξηθεί η πρόσληψη υγρών. Αν είναι πολύ σκούρα, μπορεί να υποδεικνύει αφυδάτωση.

 

• Ξεκούραση

Επειδή το πρήξιμο των ποδιών είναι πολύ συνηθισμένο στην εγκυμοσύνη, συνίσταται οι έγκυες να ξεκουράζονται, τοποθετώντας τα πόδια τους σε ένα μαξιλάρι, ώστε να είναι ψηλότερα από το επίπεδο της καρδιάς, όσο συχνότερα μπορούν.