5 σημαντικές αλλαγές που συμβαίνουν στην εφηβεία
Η εφηβεία αποτελεί ένα αναπτυξιακό στάδιο από το οποίο περνούν όλοι οι άνθρωποι. Τα κορίτσια μπαίνουν στη εφηβεία φυσιολογικά από τα 8 ως τα 13 τους χρόνια. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να καθυστερήσει εξαιτίας παθήσεων.
Τα κυριότερα σημάδια για την έλευση της εφηβείας στα κορίτσια είναι η έναρξη της περιόδου και η ανάπτυξη του στήθους. Όμως, η εφηβεία δεν περιορίζεται μόνο σε αυτά. Πρόκειται για μια διαδικασία μακρόχρονη, όπου εξαιτίας της έκλυσης ορμονών προκαλείται ένα πλήθος αλλαγών σε σωματικό συναισθηματικό και ψυχολογικό επίπεδο.
1. Ανάπτυξη του στήθους
Η ανάπτυξη του στήθους είναι ένα από τα πρώτα σημάδια έλευσης της εφηβείας. Αρχικά ξεκινάει ως ένας μικρός όγκος σε σχήμα δίσκου μέσα από τις θηλές, ο οποίος μεγαλώνει σταδιακά έπειτα από 6 μήνες ή και παραπάνω. Παράλληλα, οι θηλές μπορεί να αλλάξουν χρώμα, αρχίζουν να σκληραίνουν και να προβάλλουν προς τα έξω, ενώ μπορεί να εμφανιστεί και τριχοφυΐα γύρω από αυτές. Κατά το πρώτο στάδιο της ανάπτυξης του στήθους, πολλά κορίτσια βιώνουν πόνο όταν πιέζεται το στήθος ή όταν υπάρχει έντονη άσκηση.
Σε μερικές περιπτώσεις, η ανάπτυξη μπορεί να ξεκινήσει από τον ένα μαστό, με αποτέλεσμα να υπάρχει ασυμμετρία μεταξύ των δύο μαστών μέχρι την ολοκλήρωση της ανάπτυξής τους.
2. Ανάπτυξη τριχοφυΐας
Καθώς τα κορίτσια μπαίνουν στην εφηβεία, αρχίζουν να παρατηρούν την ανάπτυξη τριχοφυΐας σε σημεία όπου δεν υπήρχε πριν. Οι τρίχες μπορεί να είναι αρχικά λεπτές και ίσιες, αλλά να γίνουν πιο παχιές και σγουρές όσο προχωράει η εφηβεία.
Η τριχοφυΐα συνήθως ξεκινάει από την περιοχή της ήβης και έπειτα επεκτείνεται κάτω από τις μασχάλες. Συχνά, μαζί με την τριχοφυΐα, εξαιτίας των ορμονικών αλλαγών, αρχίζει να εμφανίζεται μυρωδιά όταν το κορίτσι ιδρώνει.
3. Έναρξη της περιόδου
Η έναρξη της περιόδου συνήθως συμβαίνει μέχρι και 2 χρόνια μετά την έναρξη της ανάπτυξης των μαστών. Στην αρχή η περίοδος δεν κρατάει πολλές ημέρες και μπορεί οι εκκρίσεις να είναι λίγες και όχι κόκκινες, αλλά καφέ. Μέσα σε λίγους μήνες σταθεροποιείται και αποκτά μια περιοδικότητα.
Αν η περίοδος δεν έχει σταθεροποιηθεί μέσα σε λίγους μήνες, συνίσταται να γίνει μια επίσκεψη σε εξειδικευμένο γυναικολόγο παιδικής και εφηβικής γυναικολογίας, ώστε να αποκλειστεί η πιθανότητα να υπάρχει κάποια διαταραχή περιόδου ή άλλη πάθηση όπως η ενδομητρίωση.
Μαζί με την έναρξη της περιόδου, οι έφηβες αρχίζουν να παρατηρούν την εμφάνιση κολπικών εκκρίσεων. Γι αυτό και είναι σημαντικό να μάθουν πώς να αναγνωρίζουν ποιες εκκρίσεις είναι φυσιολογικές, όπως επίσης και συμβουλές για την υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής. Τέλος, είναι εξίσου σημαντικό οι έφηβες να μάθουν τι είναι το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο (PMS) και το πώς να διαχειρίζονται τους πόνους περιόδου.
4. Ακμή
Πολλά έφηβα κορίτσια εμφανίζουν ακμή στην εφηβεία, γεγονός που οφείλεται στις ορμονικές αλλαγές που επηρεάζουν τη συμπεριφορά του δέρματος που γίνεται πιο λιπαρό. Για τον ίδιο λόγο αρκετά κορίτσια ανακαλύπτουν ότι χρειάζεται πια να λούζονται και να κάνουν μπάνιο συχνότερα.
5. Ψυχοσωματικές αλλαγές
Το σώμα των κοριτσιών στην εφηβεία μεγαλώνει, όχι μόνο εξαιτίας της φυσιολογικής διαδικασίας της ανάπτυξης (πχ. σε ύψος), αλλά και λόγω των ορμονικών αλλαγών: εκτός από το στήθος, η λεκάνη μπορεί να φαρδύνει και να μεγαλώσει η κοιλιά και οι γλουτοί.
Εξαιτίας αυτών των αλλαγών, οι έφηβες αρχίσουν να προσέχουν περισσότερο την εμφάνισή τους και να συγκρίνονται με φίλες ή συνομήλικες τους ή και με γυναίκες τις οποίες θαυμάζουν. Μπορεί να θέλουν περισσότερη ανεξαρτησία, ιδιωτικότητα και να περνούν περισσότερο χρόνο με τις φίλες και τους φίλους τους, ενώ αναπτύσσουν πλέον και τη σεξουαλικότητά τους. Τέλος, μπορεί τα συναισθήματά τους να είναι ευμετάβλητα, έντονα και να έχουν συναισθηματικές εκρήξεις.
Ποια είναι τα σημάδια ότι η εφηβεία δεν έρχεται φυσιολογικά;
Στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω, είναι απαραίτητο να γίνει επίσκεψη σε έναν εξειδικευμένο γυναικολόγο (με τη συνοδεία ενός γονέα ή κηδεμόνα):
- Έχει ξεκινήσει η ανάπτυξη του στήθους ή έχουν εμφανιστεί τρίχες στην ήβη πριν από τα 8 χρόνια.
- Δεν έχει αρχίσει την ανάπτυξή του στήθους μέχρι τα 13 χρόνια.
- Δεν έχει ξεκινήσει η περίοδος μέχρι τα 15 χρόνια (αμηνόρροια), παρόλο που έχει αναπτυχθεί το στήθος και έχει εμφανιστεί ηβική τριχοφυΐα.