Διατροφή στην εγκυμοσύνη

 

Η σωστή και ισορροπημένη διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε μια πιο άνετη εγκυμοσύνη, καθώς προσδίδει περισσότερη ενέργεια, μειώνει τον κίνδυνο επιπλοκών, όπως η αναιμία, η πρωινή ναυτία και η δυσκοιλιότητα και προσφέρει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το έμβρυο.

Αντίθετα, η κακή διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στην εγκυμοσύνη όπως:

• Λιποβαρές μωρό κατά τον τοκετό
• Ενδομήτρια Καθυστέρηση της Ανάπτυξης (IUGR)
• Επιπλοκές εγκυμοσύνης
• Πρόωρο τοκετό
• Παθήσεις ή συγγενείς ανωμαλίες του εμβρύου
• Αποβολή 
• Χρόνιες παθήσεις κατά τη διάρκεια της ζωής του νεογνού

Προγεννητικός έλεγχος

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ο έγκαιρος και συστηματικός προγεννητικός έλεγχος σε συνδυασμό με την τήρηση των συμβουλών του γυναικολόγου για τη διατροφή στην εγκυμοσύνη είναι κεντρικής σημασίας για την υγεία της εγκύου και του εμβρύου.

Οι συμβουλές του γυναικολόγου όσον αφορά τη διατροφή στην εγκυμοσύνη σχετίζονται με παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν τη διατροφική υγεία, όπως:

• Η ηλικία
• Το μαιευτικό ιστορικό
• Το σωματικό βάρος πριν την εγκυμοσύνη
• Η γενική κατάσταση της υγείας πριν την εγκυμοσύνη
• Το ιατρικό ιστορικό, ιδιαίτερα εάν περιλαμβάνει παθήσεις όπως υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, καρδιακές ή νεφρικές παθήσεις, παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα, καρκίνο, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (με κύριο τον HIV) ή προβλήματα ψυχικής υγείας
• Το κάπνισμα
• Η χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών
• Η κοινωνικοοικονομική κατάσταση της εγκύου

Ποια διατροφή πρέπει να ακολουθήσω στην εγκυμοσύνη;

Μια υγιής και φυσιολογικού βάρους γυναίκα χρειάζεται να λαμβάνει περίπου 300 περισσότερες θερμίδες καθημερινά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, περισσότερη σημασία έχουν όχι οι θερμίδες ως ποσότητα, αλλά ο τύπος των θερμίδων που καταναλώνει και η ποιότητα της τροφής στην οποία ανταποκρίνονται οι θερμίδες. Γι αυτό το λόγο είναι σημαντικό να υπάρχει μια ποικιλία στη διατροφή στην εγκυμοσύνη, η οποία να συμπεριλαμβάνει όλες τις ομάδες τροφών που συμβάλλουν στην υγιεινή διατροφή. Πιο συγκεκριμένα, κάθε έγκυος πρέπει να καταναλώνει τις εξής τροφές:

• Άπαχα κρέατα
• Φρέσκα και καλά μαγειρεμένα ψάρια και θαλασσινά με ασφαλή προέλευση
• Λαχανικά
• Φρέσκα φρούτα
• Δημητριακά ολικής αλέσεως
• Γαλακτοκομικά προϊόντα
• Ξηρούς καρπούς
• Φυτικά λίπη, μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά, τα οποία περιέχονται σε ξηρούς καρπούς, ελιές, αβοκάντο, σουσάμι, λιναρόσπορο, γάλα σόγιας, κ.ά.

 

Όσον αφορά τις απαραίτητες για τον οργανισμό της εγκύου και την ανάπτυξη του εμβρύου βιταμίνες, μέταλλα και θρεπτικά συστατικά, χρειάζεται να δοθεί προσοχή στην πρόσληψη των παρακάτω:

• Φολικό/φυλλικό οξύ

Το φυλλικό οξύ είναι μια βιταμίνη που συμβάλλει στην ανάπτυξη του βοηθά στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος του εμβρύου, και στην αποφυγή των αποβολών. Προσλαμβάνεται από το ψωμί, τα δημητριακά, τα ρεβίθια, το σπανάκι, το αβοκάντο, το μπρόκολο και τις φακές.

• Σίδηρος

Ο σίδηρος είναι υπεύθυνος για τη δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων στο σώμα. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, σίδηρος είναι απαραίτητος για την πρόληψη της αναιμίας και την ανάπτυξη του αιμοποιητικού συστήματος του εμβρύου. Προσλαμβάνεται από το κρέας, το συκώτι, τα ψάρια, τα φασόλια, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως και τους ξηρούς καρπούς. 

• Ασβέστιο

Το ασβέστιο είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη των οστών και των δοντιών του εμβρύου και αποτελεί σημαντικό θρεπτικό συστατικό για την καρδιά και το νευρικό σύστημα. Προσλαμβάνεται από γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το γάλα και το τυρί ή μέσω των ενισχυμένων με ασβέστιο προϊόντων όπως ο χυμός πορτοκαλιού. 

• Βιταμίνη D

Η βιταμίνη D με τη συμβολή του ασβεστίου συμβάλλει στην ανάπτυξη των οστών και των δοντιών του εμβρύου, ενώ διαδραματίζει ενεργό ρόλο και στην ανάπτυξη του δέρματος και των ματιών. Προσλαμβάνεται από το ηλιακό φώς ή μέσω εμπλουτισμένων γαλακτοκομικών προϊόντων.

• Πρόσληψη υγρών

Εξίσου σημαντική με τα παραπάνω στην διατροφή στην εγκυμοσύνη είναι και η πρόσληψη υγρών. Συνίσταται η κατανάλωση 8-10 ποτηριών νερό ημερησίως, ενώ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες  η κατανάλωση νερού χρειάζεται να αυξάνεται. Εκτός του νερού, μια έγκυος μπορεί να καλύψει τις καθημερινές της ανάγκες σε υγρά πίνοντας καταναλώνοντας  γάλα, τσάι, σούπες και φυσικούς χυμούς φρούτων. Αντίθετα, συνίσταται ο περιορισμός πρόσληψης αναψυκτικών και ζαχαρούχων ποτών, ενώ έλεγχο χρειάζεται και η ημερήσια πρόσληψη καφεΐνης.

 

Επιπρόσθετες συμβουλές διατροφής

Συμπληρωματικά με τα παραπάνω, άλλες βοηθητικές συμβουλές που μπορεί να ακολουθήσει μια έγκυος για την διατροφή της στην εγκυμοσύνη είναι:

• Να μην παραλείπει γεύματα, αλλά να καταναλώνει τουλάχιστον 5 γεύματα την ημέρα.
• Να αφιερώνει χρόνο για ξεκούραση, όποτε νιώθει ότι το χρειάζεται, συμβάλλοντας και στην καταπολέμηση του άγχους στην εγκυμοσύνη.
• Εάν υπάρχει κάποια πάθηση, όπως για παράδειγμα σακχαρώδης διαβήτης ή υψηλή αρτηριακή πίεση, μπορεί να απαιτούνται πρόσθετες ή διαφοροποιημένες συμβουλές διατροφής, τις οποίες πρέπει να λαμβάνονται συνδυαστικά από γυναικολόγο, γιατρό της αντίστοιχης ειδικότητας ή και διατροφολόγο.
• Με εξαίρεση τις περιπτώσεις όπου ο γυναικολόγος το απαγορεύει, είναι χρήσιμη η ένταξη της σωματικής άσκησης στην καθημερινότητα
• Να επικοινωνεί με το γυναικολόγο, το σύντροφο, τους φίλους ή άλλες εγκύους ή μητέρες για όποιο προβληματισμό, ανησυχία η δυσκολία έχει, ώστε να μπορέσει να λάβει έγκαιρα την κατάλληλη υποστήριξη.